معرفی مجموعه نمایشگاهی بنیاد ایرانشناسی

مجموعه نمایشگاههای ایرانشناسی ازچهار نمایشگاه غیر تخصصی و سه نمایشگاه تخصصی به شرح زیر تشکیل شده است:

نمایشگاه دائمی طبیعت ایران به ارائة اطلاعات در رابطه با جلوه‌های مختلف طبیعت ایران می‌پردازد. تنوع اقلیمی ویژگی بارز جغرافیای طبیعی ایران است، که موجب پدیدار شدن نواحی مختلف جغرافیایی با چشم‌اندازهای گوناگون و گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری است. در این بخش سعی بر آن است تا بازدیدکنندگان را با طبیعت دیرینه و کنونی ایران، شاخص‌ترین پدیده‌های گیاهی و جانوری، جانوران و گیاهان در حال انقراض، چهار فصل طبیعت در نواحی مختلف ایران و پدیده‌های طبیعی و جغرافیایی، بوسیلة عکس، فیلم و صفحات اطلاعاتی آشنا سازیم.

نمایشگاه دائمی مردم ایران به ارائة اطلاعات در رابطه با حضور مردم در متن زندگی روزمره و محیط کسب و کار می‌پردازد. این اطلاعات در قالب عکس، فیلم، ماکت و سایر ابزارهای کمک آموزشی، در معرض دید علاقه‌مندان قرار گرفته است. در این بخش بینندگان شاهد گزیده‌ای از آداب و رسوم، جشنها، سوگواریها، آیینهای مذهبی، بازیهای محلی و برخی از اشتراکات فرهنگی مردم نقاط مختلف ایران، نظیر: سفرة هفت سین، سفره‌های نذری و سفرة شب یلدا و... هستند، که در کنار تنوع نقش و رنگ پوششهای محلی اقوام مختلف، بازدیدکنندگان را هرچه بیشتر با زوایای مختلف زندگی مردم این سرزمین پهناور آشنا می‌سازد.

نمایشگاه دائمی فرهنگ با ارائة مجموعه‌ای از تصاویر و تعاریف از ابنیه و معماری ایرانی، انواع سكونتگاههای شهری و روستایی، نمونه‌هایی از اماكن آیینی در بخش معماری، همچنین مروری بر تاریخ ایران بر مبنای بناهای به جای مانده از هر دورة تاریخی، تصاویر و شرحی از مشاهیر و ایرانشناسان و مواردی دیگر، دریچه‌ای به فرهنگ كهن و تاریخ پر فراز و نشیب این سرزمین گشوده است. معرفی نمونه‌هایی از صنایع دستی ایران، نظیر: بافته‌های داری، نقاشی و آثاری از هنر سفالگری، معرق و مواردی از این دست، از دیگر شاخصه‌های این بخش است. بدیهی‌ست ارائه نمایی از تنوع فرهنگی و اجتماعی ساكنان این مرز و بوم، در یك مجموعة نمایشگاهی كاریست سهل و ممتنع و ایدة شكل‌گیری بخش فرهنگ ایران نیز با این هدف بوده است.

نمایشگاه دائمی ادبیات با هدف آشنایی مردم با میراث كهن ادب فارسی و چهره‌های ادبی ایران برپا شده است. در همین راستا، آثار نظم و نثر شعرا و نویسندگان شاخص ایران به شكلی هنرمندانه بر دیوارها و ستونهای میانی تالار به نمایش درآمده، كه همراه با گزیده‌ای از زندگینامة آنان در كنار مجموعه‌ای از تابلوها، مجسمه‌ها و صنایع دستی مرتبط با ادبیات، در معرض دید عموم قرار گرفته است. همچنین برای آشنایی بیشتر علاقه‌مندان با موضوع ایرانشناسی كودك و نوجوان، در این مجموعه برنامه‌هایی مانند زنگ ایرانشناسی برای این گروه سنی تدارك دیده شده است، كه به موجب آن كودكان و نوجوانان با مفاهیمی در حوزة ایرانشناسی آشنا خواهند شد.

نمایشگاه دائمی نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای و عاشورایی؛ بعنوان بخشی از مجموعه نمایشگاههای تخصصی ایرانشناسی، شامل حدود 100 تابلوی نقاشی تاریخی و معاصر با موضوعهای ملی، مذهبی و عاشورایی است.

طراحی این تابلوها در سبكهای قهوه‌خانه‌ای و شمایل‌سازی و با تكنیكهای مختلف رنگ و روغن، آبرنگ، طراحی با مداد، چاپ سنگی و راپید انجام شده است. در این مجموعه آثاری ارزشمند با قدمت تاریخی مشاهده می‌شود، كه از آن جمله، میتوان به تابلویی از قرن 12 هجری اشاره كرد. همچنین تعدادی از آثار استاد وفایی كه بر اساس دوازده بند تركیب‌بند محتشم كاشانی طراحی شده است، در این سالن در معرض دید عموم قرار دارد.

نمایشگاه دائمی خط و اسناد؛ از مجموعه نمایشگاههای تخصصی ایرانشناسی، كه شامل مجموعه‌ای از اسناد، تابلوهای خط، كتب خطی، چاپ سنگی و سربی است. اسناد موجود بیش از 110 برگ سند خطی را شامل میشود، كه 85 برگ آن مرمت شده و مربوط به قرون 13 و 14 هجری قمری است. این مجموعه دارای 60 جلد كتاب خطی، 360 جلد كتاب چاپ سنگی و در حدود 100 جلد كتاب چاپ سربی است، كه تعداد آنها همچنان رو به افزایش است. همچنین دو بخش جانبی و مرتبط با موضوع اصلی نمایشگاه نیز شامل 36 تابلو خط از آثار خوشنویسان معاصر و نامی كشور و یك مجموعه كامل از تجهیزات و وسایل چاپ سربی را شامل میشود.

نمایشگاه دائمی نقشه‌های تاریخی خلیج فارس؛ از دیگر مجموعه نمایشگاههای تخصصی ایرانشناسی شامل 50 نقشة تاریخی است که بر اصالت نام خلیج فارس تأکید کرده‌اند. نقشه‌های این نمایشگاه را نقشه نگاران و كارتوگرافان مسلمان و اروپایی در ادوار گوناگون ترسیم كرده‌اند كه شامل نقشة جهان، نقشة جنوب غربی آسیا، نقشة خاور نزدیك و اروپا، نقشة امپراطوری اسكندر مقدونی، نقشة امپراطوری هخامنشیان، نقشة امپراطوری اشكانیان، نقشة ایران دورة صفویه، نقشة ایران دورة قاجاریه، نقشة جزیره العرب، نقشة عربستان؛ و نقشه های محدودتر مانند نقشة فارس، خوزستان و كرمان، نقشة گمبرون (تنگه هرمز) و سرانجام نقشة هایی از خلیج فارس‌ که توسط نقشه نگاران مسلمان و اروپایی ترسیم شده اند در این مجموعه به نمایش گذاشته شده است.