Page 74 - فصل اول-جغرافیای طبیعی/ استان کردستان
P. 74
جغرافیای طبیعی74 /
.2مراتع
باتوجهبه آخرین بررسیها ،مراتع استان کردستان با مساحت 1414000هکتار که معادل 48درصد کل سطح استان
است را به خود اختصاص داده است که عمدة آن در غرب ،شمال ،شمالشرقی و جنوبغربی استان رویش دارند .این
پوشش مرتعی از غرب به شرق استان در حرکت است که بهدلیل خصوصیات ویژة حاکم بر منطقه از سطح آن کاسته میشود؛
بهگونهای که نیمة شرقی استان را دشتهای کشاورزی تشکیل میدهد .سطح مراتع استان حدود 1/6درصد کل مراتع کشور
را شامل میشود (ادارة کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کردستان .)1398 ،بخش عمدة این مراتع بهویژه در نیمة غربی استان
جزء مراتع ییلاقی است که مناطق تحت پوشش آن شامل شهرستانهای بانه و مریوان ،بخشهایی از سروآباد (هه ورامان،
کوسالان ،کوره میانه و ،)...دیواندره (سارال) ،کامیاران (عه والان و شاهو) و سرشیو و خورخوره (سقز) میشود .پوشش
گیاهی عمدة این مراتع را گیاهانی از تیره چتریان (که ما ،لو ،جاشیر) ،گندمیان ،جو وحشیَ ،گوَنها ،اسپند و سایر گونههای
علفی و خاردار (خار زرد ،کنگر ،فرفیون) تشکیل میدهد (سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی.)37 :1396 ،
مراتع استان کردستان باتوجهبه ویژگیهای کمی و کیفی در سه سطح بررسی میشود:
الف) مراتع متراکم
وسعت مراتع متراکم تیپیک استان حدود 476000هکتار است .این نوع از مراتع با تولید نزدیک به 750کیلوگرم
علوفة قابل برداشت در هکتار 34 ،درصد از سطح مراتع استان را به خود اختصاص داده است .مراتع متراکم بیشتر در
نواحی غربی و شمالی و ارتفاعات استان در شهرستانهای سقز ،دیواندره ،مریوان و شمالغربی سنندج و بخشی از
شهرستان بانه ،مریوان و سروآباد گسترش یافته که پوشش گیاهی آن بیشتر از گیاهان خوشخوراک تیره چتریان 1مانند
کما ،جاشیر و گندمیان 2نظیر علف پشمکی است.
ب) مراتع نیمهمتراکم
این مراتع با وسعت حدود 532000هکتار ،توان تولید حدود 450کیلوگرم علوفه قابل بهرهبرداری در هر هکتار را
دارند .این میزان از مراتع ،سطحی حدود 38درصد کل مراتع استان را به خود اختصاص دادهاند .مراتع نیمهمتراکم عمدتاً در
نواحی مرکزی استان مانند شهرستانهای سنندج ،کامیاران و ارتفاعات کمتر از دو هزار متر از سطح دریا ،گسترش یافتهاند.
محدودیت خاک ،شیب ،وجود سنگلاخ و بیرونزدگیهای سنگی و چرای مفرط از عوامل محدودکننده در این نوع از مراتع
هستند که سبب کاهش گیاهان مرتعی و گرایشی منفی مرتع شدهاند .از گونههای شاخص این مراتع میتوان به انواع گرامینهها
و لگومینوزههای یکساله و چندساله اشاره کرد.
ج) مراتع کمتراکم
وسعت مراتع کمتراکم در سطح استان نزدیک به 392000هکتار است .این نوع از مراتع از توان تولیدی علوفة قابل
برداشت به میزان کمتر از 250کیلوگرم در هکتار برخوردار است .مراتع کمتراکم حدود 28درصد از کل سطح مراتع استان
1. Umbeliferae
2. Graminae