Page 4 - فصل دوم-جغرافیای انسانی/ استان کردستان

‫جغرافیای انسانی‪4/‬‬

‫در سال ‪ ،1312‬علیاصغر شمیم در کتاب کردستان درخصوص جمعیت منطقة کردستان اینگونه آورده است‪« :‬شمارة‬
‫حقیقی سکنه کردستان سنه را بهواسطة نبودن احصائیه و دست نیافتن دولتهای گذشته به مساکین ایلات و عشایر مغرب‬
‫کردستان نمیتوان بهطور قطع معین کرد و آنچه از احصائیههای اخیر دولت و ‪ ...‬استنباط میشود سکنه کردستان سنه در‬
‫حدود ‪ 250‬هزار نفر است ‪ . ...‬جمعیت سنندج تا قبل از مجاعه و قحطی سال ‪ 1337‬به سیودو هزار نفر بالغ بوده و پس از‬
‫آن به بیست هزار تقلیل یافته است و یکی از علل تقلیلهای جمعیت سنندج مهاجرتهای متوالی سکنة این شهر به بلاد‬

‫دیگر ایران یا به ممالک خارجه بوده است» (شمیم همدانی‪ 45 :1312 ،‬و ‪.)56‬‬
‫احمد احتسابیان در سال ‪ 1315‬دربارة جمعیت بلوکات عمدة کردستان چنین آورده است‪« :‬اردلان با کرسی شهر سنندج‬
‫است‪ .‬سکنه شهر سنندج مرکب است از مسیحی (به عده هزار نفر)‪ ،‬یهودی به عده سه هزار نفر‪ ،‬عراقی به عده دو هزار نفر و‬

‫مابقی متجاوز از ده هزار نفر کرد است» (احتسابیان‪.)220 :1315 ،‬‬
‫در همین سال قصبة بانه سه هزار نفر جمعیت‪ ،‬سقز دو هزار نفر‪ ،‬اورمان ‪ 500‬الی ‪ 700‬خانوار‪ ،‬سرسره ‪ 600‬خانوار‪،‬‬
‫اسفندآباد ‪ 350‬خانوار‪ ،‬تیله کوه و خرخره بالغبر ‪ 300‬خانوار‪ ،‬خاوهرود ‪ 450‬خانوار‪ ،‬شاوهرود ‪ 700‬خانوار‪ ،‬کلات ارزان‬
‫‪ 200‬خانوار‪ ،‬خاروتواره ‪ 150‬خانوار‪ ،‬کوهک ‪ 150‬خانوار‪ ،‬کلباغی ‪ 200‬خانوار و بیجار کرسی ولایت سه هزار نفر جمعیت‬

‫دارند (همان‪.)331 ،‬‬
‫احمد احتسابیان اسامی و جمعیت برخی از ایلات مهم کردستان را در کتاب خود به شرح ذیل آورده است‪:‬‬
‫ایل جاف که طوایف این ایل به نامهای طایفة میکاییلی ‪ 800‬خانوار‪ ،‬طایفة شاکری ‪ 600‬خانوار‪ ،‬کلالی ‪ 500‬الی ‪ 600‬خانوار‪،‬‬
‫هارونی ‪ 400‬الی ‪ 500‬خانوار‪ ،‬تیرخالی ‪ 400‬خانوار‪ ،‬رخزادی ‪ 400‬خانوار‪ ،‬خورده شاطر ‪ 300‬خانوار‪ ،‬کماله ‪ 200‬خانوار‪ ،‬شیخ‬

‫اسماعیل ‪ 150‬الی ‪ 160‬خانوار‪ ،‬چوچانی ‪ 150‬خانوار است‪.‬‬
‫از دیگر طوایف کردستان در سال ‪ 1315‬میتوان به طوایف ذیل اشاره کرد‪ :‬اخه سوری ‪ 50‬خانوار‪ ،‬امامی ‪ 70‬خانوار‪،‬‬
‫براز ‪ 100‬خانوار‪ ،‬بلیلوند (جمعیت این طایفه در ایران) ‪ 200‬خانوار‪ ،‬بورکه ‪ 150‬خانوار‪ ،‬تایجوزی (جمعیت این طایفه در‬
‫ایران) ‪ 50‬خانوار‪ ،‬تاری مرادی ‪ 100‬خانوار‪ ،‬تیلکو ‪ 700‬خانوار‪ ،‬دوم ‪ 200‬خانوار‪ ،‬زندیه ‪ 400‬خانوار‪ ،‬سکور ‪ 50‬خانوار‪،‬‬
‫سورسور ‪ 200‬خانوار‪ ،‬قبادی ‪ 1000‬نفر‪ ،‬قشه ‪ 50‬خانوار‪ ،‬کرکه ‪ 100‬خانوار‪ ،‬کشکی ‪ 250‬خانوار‪ ،‬کلاشی ‪ 60‬خانوار‪ ،‬کلباغی‬
‫‪ 500‬خانوار‪ ،‬کلهر ‪ 200‬خانوار‪ ،‬کویک ‪ 100‬خانوار‪ ،‬کوماسی ‪ 200‬خانوار‪ ،‬کوسه ‪ 50‬خانوار‪ ،‬لاله ‪ 40‬خانوار‪ ،‬مصطفی بکی‬
‫‪ 30‬خانوار‪ ،‬منوچهری ‪ 30‬خانوار‪ ،‬مندمی ‪ 80‬خانوار در ایران‪ ،‬ندری ‪ 100‬خانوار و طایفه ولدبیکی ‪ 100‬خانوار (همان‪-223 ،‬‬

‫‪.)228‬‬
‫همچنین در کتاب جغرافیای نظامی کردستان دربارة جمعیت کردستان چنین آمده است‪« :‬جمعیت کلی کردستان در سال‬
‫‪ 1320‬در حدود ‪ 250000‬نفر بود که درصورت تقسیم به مساحت آن‪ ،‬بیش از ده نفر در هر کیلومتر نخواهد بود‪ .‬تعداد زوجات‬
‫درنتیجة ازدیاد نفوس و تکثیر اولاد رواج کامل دارد‪ .‬اکراد از تیرههای مختلف و طایفههای متعدد تشکیل یافتهاند‪ ،‬طبق مدارک‬
‫موجود‪ 141 ،‬طایفه از اکراد در ایران زندگی میکنند‪ .‬شهر سنندج ‪ 15000‬سکنه و شهر بانه ‪ 1000‬خانوار دارد‪ .‬سکنة آبادی‬
‫مریوان در حدود ‪ 1000‬نفر و سکنة کلیة ناحیة مریوان از سه هزار نفر تجاوز نمیکند‪ .‬بهطورکلی‪ ،‬عموم اکراد اهل تسنن هستند‪،‬‬
‫ولی در دهستان گروس کلیة سکنه شیعه هستند‪ .‬در سنندج ‪ 300‬نفر شیعه و ‪ 50‬خانوار آشوری‪ ،‬در سقز ‪ 130‬نفر شیعه و در بانه‬

‫از ‪ 455‬خانوار‪ 25 ،‬خانوار کلیمی هستند (رزمآرا‪.)25-22 :1320 ،‬‬