Page 135 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 135
سیرتحولاتتقسیماتکشوریاستانکهگیلویهوبویراحمد...
و بویراحمد در پیش از اسلام جزئی از تمدن باستانی ایلام بوده و در دورة هخامنشی جزئی
از ساتراپ پارس ،در دورة الیمایی جزئی از این حکومت خودمختار و در دورة مهم ساسانی
در زمرة کور‌هقباد از تقسیمات پنج‌گانة ایالت فارس بوده است؛ ب هطوری‌که پس از اسلام
نیز این اهمیت را حفظ و در سد‌ههای اولیة قرون اسلامی به‌عنوان رم جیلویه یا گیلویه،
تداعی‌گر نام کهن حاکم پرآوازة خویش بوده‌است و همواره نیز با ارجان تاریخی و سپس
بهبهان تاریخی در پیوستگی بوده است .محدودة کنونی این استان در قرون بعدی نیز به‌عنوان
بخشی از تقسیم‌بندی لر بزرگ در حیطة اتابکان لر بزرگ قرار گرفت و در دورة صفوی نیز
شهر دهدشت تاریخی به‌عنوان مرکز ایالت کهگیلویه از ایالات سیزد‌هگانة مرکز حکمرانی
بیگلربیگی‌های صفوی بود .شور شهای متمادی در دورة افشار و ثبات نسبی در دورة زندیه و
سپس برجستگی نام‌های طوایف در تقسیم‌بندی‌ها و نام‌گذاری‌های دورة قاجار مشهود است.
این استان در اولین قانون تقسیمات کشوری در ،1286در تابعیت ایالت فارس جای گرفت
و در تقسیمات اوایل دهة ،1300ب هدلیل پیوستگی با مرکزیت بهبهان ،زیرمجموعة خوزستان نیز
معرفیم یشد.دراصلاحیةقانونتقسیماتکشوریسال،1316شهرستانبهبهانیاکهگیلویهجزء
استان هفتم فارس بود؛ اما در اندک زمانی بار دیگر به استان ششم خوزستان پیوست .اما تشکیل
شهرستان کهگیلویه در سال 1337و سپس انتزاع بخ شهایی از بویراحمد به استان فارس پیش از
دهة 1340سبب تقسی مشدن این سرزمین میان فارس و خوزستان شد .قیا مهای عشایر در ابتدای
دهة ،1340حکومت پهلوی را وادار کرد تا درنهایت در سال ،1342با تشکیل شهرستان بویراحمد
سردسیری ،فرمانداری کلی با نام بویراحمد و کهگیلویه را سامان دهد و از این زمان نام این سرزمین
با این دو بخش شناخته م یشود .مرکزیت این فرمانداری کل در یاسوج تعیین و سپس در سال1355
استان کهگیلویه و بویراحمد با سه شهرستان بویراحمد ،کهگیلویه و گچساران بنیان نهاده شد.
در دوران جمهوری اسلامی ،تعداد شهرستا نهای این استان از 3به 9شهرستان ارتقا یافت
که شامل شهرستا نهای جدید دنا ،بهمئی ،چرام ،باشت ،لنده و درنهایت مارگون می‌شوند.
این استان با 9شهرستان و بیش از هفتصد هزار نفر جمعیت است که اکثریت 90درصدی به
زبان لری جنوبی و همچنین اقلیتی به زبان ترکی قشقایی و فارسی معیار تکلم دارند (واعظی،
.)1389استان کهگیلویه و بویراحمد به‌واسطة ذخایر نفتی دیگر نعمات طبیعی و قرارگیری
در میان استان‌های اصفهان ،فارس و خوزستان از موقعیتی استراتژیک برخوردار بوده‌است و
نیازمند شناخت بیشتر میراث تاریخی و پیشرفت انسانی در آن هستیم.
133
