Page 3 - فصل پنجم-اقتصاد،مشاغل و شیوه معیشت/ استان کردستان

‫‪ /3‬استان کردستان‬

‫بهرة دوم‪ :‬کشاورزی‪ ،‬دامداری و دامپروری و صادرات‬

‫کردستان ایران‪ ،‬سرزمینی بسیار حاصلخیز است که عوارض جغرافیایی آن از جلگه و دشت و مراتع سبز و خرم و‬
‫رودخانهها و جنس خاک‪ ،‬شرایط توسعة رشتههای مختلف کشاورزی مانند کشت و زرع غلات‪ ،‬گلهداری و تربیت حیوانات‬
‫اهلی را فراهم آورده است‪ .‬همچنین این منطقه‪ ،‬منابع ارزشمند طبیعی مانند معادن فلزات و جنگلهای آباد و اراضی قابل‬

‫احداث جنگل و انواع اقسام نباتات صنعتی و غذایی و حیوانات وحشی و شکار را دارا است (شمیم‪.)65 :1370 ،‬‬
‫کشاورزی کردستان منحصر به گلهداری و تربیت حیوانات اهلی است و کشت و زرع غلات بهمقدار کمی انجام میشود‪.‬‬
‫از میان رشتههای وابسته به کشاورزی‪ ،‬گلهداری و تربیت حیوانات در درجة اول اهمیت قرار دارند؛ زیرا بیشتر جمعیت‬
‫کردستان را بهجز مردم شهرنشین و دهقانان‪ ،‬ایلات و عشایر تشکیل میدهند که بهواسطة ارتفاع زیاد و رطوبت با گلهداری‬

‫و تربیت حیوانات اهلی امرار معاش میکنند‪.‬‬
‫با در نظر گرفتن پراکندگی روستاها در مقیاس منطقهای‪ ،‬هیچ محدودیتی ازلحاظ استفاده از زمینهای قابلکشت و‬
‫حاصلخیزی نسبی خاکها وجود ندارد؛ بهجز مناطق کوهستانی با شیبهای تند و سنگی و بهاستثنای چند ناهمواری محدود‬
‫در ژیپسهای اولیگومیوسن (راه بیجار ‪ -‬زنجان در شمال قزلاوزن)‪ .‬شكل تپهماهورها با پوششی از خاکهای نرم و وسعت‬
‫دشتهای پای کوه‪ ،‬امکان بهرهبرداری از زمین را بهویژه در شهرستانهای قروه و بیجار به حداکثر میرساند (محمودی‪،‬‬

‫‪.)126 :1352‬‬
‫ناحیة جنگلی کردستان از گردنة کلخان واقع در شمالغربی سنندج شروع و به طول چهل فرسنگ تا حدود کرمانشاهان‬
‫و در جهت کوههای مغرب امتداد دارد‪ .‬همة اراضی و دامنههای جبال غربی و نواحی ژاورود‪ ،‬گاورود‪ ،‬سوسور‪ ،‬روانسر‪،‬‬

‫جوانرود‪ ،‬لهسون‪ ،‬اورامان‪ ،‬مریوان و بانه از جنگل و بیشههای انبوه پوشیده است (شمیم‪.)69 :1370 ،‬‬
‫استان کردستان حدود ‪ 2/8‬میلیون هکتار مرتع و جنگل و نیز بالغبر ‪ 1/1‬میلیون هکتار زمین زراعی ‪ 4/9‬درصد از‬
‫اراضی قابلکشت کشور را دارا است که به موجب آن استان در تولید محصولاتی همچون توتفرنگی رتبة نخست‪،‬‬
‫سیبزمینی رتبة سوم و گندم رتبة چهارم کشور را به خود اختصاص داده است‪ .‬میزان اراضی زیر کشت دیم (رتبة اول کشور‬
‫ازنظر سطح زیر کشت) بیشتر از اراضی زیر کشت آبی است و این درصورتی است که کردستان سرشاخه پنج حوزة آبخیز‬
‫کشور است‪ .‬با اینکه ‪ 86‬درصد زمینهای کشاورزی استان در بخش شرقی آن قرار دارد‪ ،‬این بخش تنها هفده درصد از‬
‫منابع آبی استان را در اختیار دارد‪ .‬استان کردستان ازنظر سطح زیر کشت محصول گندم که تقریباً هر ساله نیمی از کل اراضی‬
‫قابل کشت را به خود اختصاص داده در ردة دوم کشور قرار دارد ولی ازنظر تولید استانی ششم یا هفتم در کشور است‪.‬‬
‫کاهش سطح زیر کشت محصولات آبی از ‪ 55000‬هکتار در دهة شصت به ‪ 35000‬هکتار در دهة نود علیرغم افزایش‬