Page 142 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 142

‫تاریخ‪،‬فرهنگوهنراستانکهگیلویه وبویراحمد‬

‫که قدرت در چارچوب آ ‌نها باید اعمال شود یعنی حاکم بر اعمال قدر ‏تاند همراهی و فعال‬
‫بودن مردم در نظارت بر حسن انجام این امور در تمام مراحل آن و همه شؤون دیگر مربوط‬
‫به «قدرت» (دیلمی‪ .)6 :1378 ،‬در واقع م ‌یتوان مشارکت سیاسی را فعالیت داوطلبانة اعضای‬
‫جامعه در انتخاب رهبران و شرکت مستقیم و غیرمستقیم در سیاس ‌تگذاری عمومی دانست‪ .‬به‬
‫بیانی دیگر‪ ،‬مشارکت سیاسی عبارت است از ورود به عرصه و جرگ ‌های که به تحقق یک ارادة‬

            ‫جمعی منجر شده‪ ،‬یا مانع تحقق آن ارادة جمعی م ‌یشود (عباسپور‪.)13 :1385 ،‬‬
‫مشارکت سیاسی همچنین در قال ‌بها و اشکال مختلفی شکل م ‌یگیرد‪ .‬بارزترین شکل‬
‫و جلوة مشارکت سیاسی در نظا ‌مهای دموکراتیک‪ ،‬شرکت در انتخابات است‪ .‬بااین‌حال‪،‬‬
‫هر چند آشکارترین و بارزترین جلوة مشارکت سیاسی مشارکت شهروندان در انتخابات‬
‫به‌عنوان رأ ‌یدهنده و کاندیداست‪ ،‬ولی مشارکت سیاسی محدود به انتخابات نیست‪ .‬شهروندان‬
‫م ‌یتوانند به شیوه‌های مختلف از جمله مشارکت در سازمان‌ها و گروه‌هایی که از هدف خاصی‬
‫حمایت م ‌یکنند (نظیر احزاب سیاسی و گروه‌های فشار)‪ ،‬حتی امضای یک نامة اعتراضی‪،‬‬
‫ارسال ایمیل برای سیاست‌مداران و در نهایت شرکت در تظاهرات و راهپیمایی‌ها سیاسی در‬

                           ‫امور سیاسی مداخله نموده و بر سیاست‌گذاری تاثیر بگذارند‪.‬‬
‫در ایران پس از پیروزی انقلاب مشروطه و محدود شدن قدرت مطلقة شاه‪ ،‬مردم از حقوق‬
‫مشخصی در مقابل دولت برخوردار گردیدند و در نتیجه‪ ،‬وضعیت حقوقی آ ‌نها از رعیت به‬
‫شهروند تغییر کرد‪ .‬ب ‌هدنبال آن در قانون اساسی کشور بخش مشخصی به حقوق و تکالیف‬
‫شهروندان و اتباع دولت ایران‪ ،‬از جمله حق مشارکت در امور سیاسی از طریق شرکت در‬
‫انتخابات و تشکیل احزاب و انجم ‌نها اختصاص یافت‪ .‬در دوران پهلوی اول و دوم همان‬
‫حقوقی که در زمان مشروطه برای شهروندان ایران در نظر گرفته شده بود در این دو دورة‬
‫هم وجود داشت؛ ولی به دلیل ساختار بسته و استبدادی نظام سیاسی‪ ،‬شهروندان از بخش قابل‬
‫توجهی از حقوق شهروندی خود به ویژه حقوقی که مربوط به مشارکت در عرص ‌ههای سیاسی‬
‫و اجتماعی بود عمل ًا محروم گردیدند‪ .‬یک نمونه شخصی و مستند از وضع انتخابات آن دوره‬
‫انتخاب جهانگیر تفضلی‪ ،‬نماینده مردم زابل است‪ .‬وی در خصوص انتخاب خود چنین م ‌یگوید‪:‬‬
‫«در دوران حکومت سپهبد زاهدی و دولت کودتای ‪ ،1332‬شاه به من فرمود‪« :‬شما باید از گناباد‬
‫وکیل بشوید‪ .‬اما عرض کردم‪ :‬اگر اجازه بدهید‪ ،‬از بیرجند وکیل بشوم‪ ،‬بهتر است‪ .‬شاه فرمود‪:‬‬
‫بسیار خوب‪ ،‬به اسدالله علم بگو که مقدمات کار شما را برای بیرجند فراهم آورد‪ .‬این کار شد و‬

                                 ‫‪140‬‬
   137   138   139   140   141   142   143   144   145   146   147