Page 98 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 98
تاریخ،فرهنگوهنراستانکهگیلویهوبویراحمد
در نتیجة بررسی‌های باستان‌شناسان از درون گورها یا آثار برجای‌مانده از آرامگاه‌ها و
نقش‌کنده‌های روی آن‌هاست .آثار به‌جا‌مانده در دل سنگ ،چون نقشی خاموش هویت
گذشتگان را معرفی‌‌می‌کند (احمدزاده و همکاران.)۳ :۱۳۹۷ ،
سنت (فرهنگ) شفاهی ،روشی برای انتقال تاریخ ،ادبیات ،هنجارها ،قوانین و دیگر
آگاهی‌ها در طول نسل‌ها بدون استفاده از نگارش بوده است .درحقیقت ،سنت شفاهی همان
انتقال عناصر فرهنگی به‌وسیلة بیان و نط قکردن است .به‌نظر می‌رسد یکی از مؤثرترین
شیوه‌ها برای حفظ سنت‌ها ،آداب و رسوم و هنجارهای جوامع انسانی قبل از اختراع خط،
سنت یا روایت شفاهی بوده که از زبان بزرگان و کهنسالان قوم و در قالب نقل داستان ،افسانه،
اسطوره ،حماسه و افتخارات قومی و قبیله‌ای به افراد منتقل‌‌می‌شده است .سنت شفاهی درواقع
حیطه‌ای است که به انتقال تجارب فرهنگی‌‌م یپردازد .فرهنگ در یک معنا پشتوانة ذهنی
اعمال فردی و جمعی است که جامعه آن را به‌عنوان اهرم و وسیلة روحی -روانی کارآمد
برای اجتماعی کردن ،حفظ ساختار‌ها و سنت‌ها و انتقال تجارب از نسلی به نسل دیگر به‌کار
م یبرد .دراین‌راستا ،سنت شفاهی نقش ارزنده‌ای در انتقال تجرب هها و توجیه نسل‌ها برعهده
دارد .سنت شفاهی آسا ن‌ترین شیوه‌ای بوده است که اجتماعات مختلف در همة دوران‌های
گذشته نیازمند ب هکارگیری آن بوده و آن را به‌منزلة ابزاری مؤثر برای آموزش ،توجیه و ابراز
تمایزها در هوی تیابی ب هکار بسته‌اند .درهم هحال ،سنت شفاهی سا ز وکاری آموزشی بوده و با
درآمیختگی با تاریخ توانسته است خدمات قابل‌توجهی به فرهنگ بشری ارائه دهد (نورائی و
همکاران .)۳۸ :۱۳۸۹ ،فرضیات این مقاله شامل این موارد است .۱ :با استفاده از معیارهایی
ازقبیل اسناد تاریخی ،آثار قدیمی و سنت (فرهنگ)می‌توان پیشینة هر قوم را از جهات
مختلف بررسی کرد؛ .۲این معیارها در شناخت واقعی پیشینة یک قوم ازلحاظ تاریخی مؤثر
است؛ .۳به‌دلیل مکتوب بودن اسناد تاریخی و وجود آثار قدیمی این دو معیار‌‌می‌توانند نقش
مهم‌تری در مقایسه با سنت (فرهنگ) در ارائة اطلاعات داشته باشند .تحقیق حاضر ازنظر
هدف ،بنیادی و ازلحاظ روش ،اسنادی و توصیفی -تحلیلی است .در این پژوهش معیارهای
دخیل در بررسی پیشینة تاریخی طوایفی از قوم رئیس در شهرستان دنا با مطالعة کتابخانه‌ای
انتخاب شدند .به‌منظور اخذ اطلاعات ،بررسی و مطالعة اسناد قدیمی مکتوب در منطقة مورد
مطالعه ،از گورستان‌های منطقه بازدید و با افراد دانای کهنسال مصاحبه هم انجام شد.
96
