Page 11 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کرمانشاه
P. 11
سخن دبیر اجرایی همایش
کرمانشاهان از دیدگاه بررسی زیستگاهی پیش از تاریخ ،بی‌گمان یکی از جاهای بسیار
برخوردار و در خور ایران و آسیای باختری است .زیرا که ن‌ترین نشانه‌های زیست بشری در
کرمانشاه (گاکیه و ضلع غربی هرسین) در پیوند با چرخه‌های پارینه‌سنگی کهن یافت شده که
دانشمندان ،زیوش این نشانه‌ها را بیش از ۲۰۰هزار سال برآورد کرده‌اند .همچنین یادگارهای
کرامند دیگری از پارینه‌سنگی در اشکفت‌های کرمانشاه یافته شده که پیوند به دور‌ههای
پارین هسنگی میانی ،پارین هسنگی جدید و فراپارین هسنگی دارد.
نخستین اشکفتی که در ایران کاوش شد ،اشکفت شکارچیان بیستون بود که نخستین
برجای مانده‌های استخوانی انسان چرخه پارین هسنگی (به گمان نئاندرتال) در‌آن یافته شده‌است.
نشانه‌های زیست نئاندرتال‌ها همچنین در سایر اشکفت‌های بیستون -همچون مرتاریک و
مرآفتاب -به دست آمده است .همچنین از دورة پارینه‌سنگی جدید و فراپارین هسنگی نیز
نشان ههایی در اشکفت‌های مرخریل‌بیستون ،ورواسی و ملاورد در شمال کرمانشاه ،و غار
کولیان در روانسر کشف شده‌است.
همگی آنچه در بالا گفته شد و نیز نشانه‌های شگفت دیگر از هخامنشیان ،چون سن گنبشته
بیستون که از آن به بزرگ‌ترین سن گنبشته جهان و نخستین نویسه شناخته شده ایرانی (به سه
زبان آریایی باستان ،ایلامی و اکدی) یاد می‌شود که بر دامنة کوه بیستون کند‌هکاری شده است،
یکی از ارجمند‌ترین دستک‌های تاریخ جهان و مهند‌ترین دستک تاریخی چرخه هخامنشیان
و دربردارنده گزارش پیروزی داریوش بزرگ بر گوماته‌مغ و به بند کشیدن ناهمسویان
فرمانروایی هخامنشی است .همچنین طاق‌بستان ،یادمانی بزرگ از چرخه ساسانیان در
بردارنده نق شبرجسته‌های اردشیر دوم و دو ایوان سنگی ب هنام‌های ایوان کوچک و بزرگ و
سرستون‌هایی از ب یمانند‌ترین نشانه‌های هنری دورة ساسانی که نمونه آنها در هیچ جای دنیا
یافت نمی‌شود و ده‌ها یادگار تاریخی شگفت و چشمگیر که می‌تواند مایه بالندگی و سرافرازی
ایران‌زمین باشد ،ب هگونه‌ای پراکنده در جا یجای کهن‌استان کرمانشاه وجود دارد .این یادبودها
که پیش‌تر از یورش دشمنان و تاخت بدخواهان و رویدادها نیم هجانی ب هدر برده‌اند ،شوربختانه
اکنون با بی‌مهری مردم و مسئولان روبرو شده و در سراشیبی نابودی هستند.
