Page 118 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کرمانشاه
P. 118
تاریخ،فرهنگوهنراستانکرمانشاه
.1مقدمه
در فارسی واژه لباس همان معنای پوشش است و پوشش از مصدر پوشیدن به معنی پنهان
کردن و از نظر دور کردن می‌باشد (دهخدا ،ج .)529 :13آنچه از واژه پوشش ،پوشاک و
پوشیدن استنباط می‌شود؛ این است که لباس برای مردم ،وسیل ه پوشاندن تن و ننمایاندن‌آن
است .در واقع پیشینه پژوهش در تاریخ لباس بخشی از تاریخ تمدن است که د ر آن تحولات
شکل و فرم لباس از قدیمی‌ترین ایام تا زمان حاضر مورد بررسی و مطالعه و تحقیق قرار
م یگیرد و علل ب هوجود آمدن یا از بین رفتن فرم و شکل پوشاک که در دوران‌های مختلف
تاریخ متداول بوده را روشن می‌کند .چرا که این تحولات با تحولات دیگر تاریخی و اجتماعی
و معیشت مردم ارتباط مستقیم داشته است (مشیرپور.)1345 ،
«پوشاک متناسب با شرایط جغرافیایی و آ ب وهوایی ،حفاظت و پیشرف تهای قومی و لزوم
تبدیل به احسن برای کارآمد بودن تهیه م یشود و سپس میل به جلو‌هگری سبب م یشود که د رآن
ب هعنوان بهترنمایی دس تکاری کنند و آن‌را جال بتر و باشکو‌‌هتر جلوه دهند» (دورانت:1368 ،
.)168لذا تحول لباس صرف ًا در نتیجه ذوق و حس زیبای ی دوستی ب هوجود نیامده ،بلکه عوامل
پیرامونی بسیاری مانند :اقلیم ،قومیت ،کار و پیشه ،دین و مذهب ،جنگ و پیکار ،مواد و مصالح
بو مآورد و فرهنگ از جمله نکات تأثیرگذار در روند تغییر و تحول پوشاک بود‌‌هاند .پوشاک مردان
و زنان کرد شامل :ت نپوش ،سرپوش و پا یافزار است .ساخت و کاربرد هریک از این اجزا ،با توجه
بهفصل،نوعکار،معیشت،مراسموجش نهابایکدیگرتفاوتدارد.هرچندپوشاکنواحیمختلف
کرمانشاهمانندمنطقهاورامانات،سنقر،صحنه و...متفاوتاست،اماازنظرپوششکاملبدن،همهبا
هم یکسان هستند .در واقع نو ِع جنس ،رنگ و مدل ت نپو شهای محلی با مجموع های از ارز شها و
معیارهای فرهنگی مانند :جایگاه و مقام ،فقر و غنا ،سوگ و شادی ،دین و مذهب ،هنجار و ناهنجار
و ...مرتبط است .ا ز ای نرو مطالعه مقول ه پوشاک در گذشته و حال و بررسی روند تغییر و تحول و
همچنین تأثیرپذیری و تأثیرگذار یآن از زمین ههای مهم پژوهشی در حوزه مرد مشناسی محسوب
م یشود .نظریات مختلفی درباره نوع نگرش به پوشاک در حوزه فرهنگی مطرح شده است .نظریه
قوم یکه مبنای آن بر نگرش به لباس بر پایه شناسه گروههای قومی ،است که در آن ،انواع خاص
لباس ب هعنوان شناسه گروههای قومی ،محلی و زبانی خاص منظور م یشود؛ ب هعنوان مثال لباس
تقریب ًا یکسان کردها ب همنزله شناسه قومی مطرح م یشود (متین.)39-3 8:1383،
در این مقاله سعی شده با نگاهی اجمالی پوشش محلی استان کرمانشاه از منظر فرهنگ
116
