Page 13 - فصل دوم-سوابق تاریخی/ استان کردستان

‫‪/13‬استان کردستان‬

‫است‪ .‬دو محوطه دیگر نیز دارای چند قطعه سفاا مشابه نمونههای نوسنگی در تعداد کم است که از نمونههای شاخصی‬
‫قلمداد نمیشوند‪ .‬پژوهشهای آینده در این زمینه کمککننده خواهد بود (نوری‪1389 ،‬؛ بختیاری‪.)1387 ،‬‬

‫‪ -‬تپه قشلاق‪ :‬روستای چهل امیران در حاشیة رودخانة تالوار به فاصلهای کمتر از سی متر از محل بستر فعلی رودخانه بر‬
‫روی تراس طبیعی مشرف به رودخانه و در جنوبشرق شهر بیجار واقع شده است (مترجم وشریفی‪ .)28 :1393 ،‬در قسمتهای‬
‫فوقانی آن کاوشها گستردهتر و در لایههای تحتانی کاوش برای لایهنگاری تا خاک بکر ادامه یافته است‪ .‬نوشتههای آن‬
‫شامل دوازده متر و دارای پنج مرحله است که مراحل (‪ )1‬و (‪ )2‬آن متعلق به دوره آهن و مفرغ و مراحل (‪ 4 ،3‬و ‪ )5‬آن‬
‫دارای استةرارهای دورة مسسنگی است‪ .‬مرحلة (‪ )3‬از عمق حدود ًا ‪ 60‬تا ‪ 280‬سانتیمتری‪ ،‬معرف دادههای همافق با دورة‬
‫گودین‪ VII ،VI‬و مسسنگی جدید است‪ .‬دورة (‪ )4‬از عمق ‪ 280‬سانتیمتری تا ‪ 610‬سانتیمتری و دورة (‪ )5‬از عمق ‪610‬‬

‫سانتیمتری تا ‪ 1460‬سانتیمتری و دارای دادههای دورة دالما است (همان‪.)30-27 ،‬‬
‫‪ -‬تپه کلنان‪ :‬از دیگر محوطههای کاوششده در دورة مسسنگی است‪ .‬تةه کلنان در حدود هشتصد متری جنوب روستای‬
‫سیرلان از توابع دهستان بابارشانی و شهرستان بیجار واقع شده است‪ .‬روستای سیرلان از شهر بیجار بهصورت خط مستةیم پانزده‬
‫کیلومتر فاصله دارد‪ .‬این تةه‪ ،‬تک دورهای و دارای یازده لایه است (ساعد موچشی و دیگران‪ .)33 :1390،‬مواد فرهنگی بهدستآمده‬
‫از این تةه متعلق به دورة مسسنگی جدید (گودین‪ )VII‬و همافق با دورة (‪ )3‬تةه قشلاق است‪ 10.‬از چهار لایه دو‪ ،‬شش‪ ،‬هشت‬
‫و یازده (پایینترین لایه) تةه کلنان نمونههای استخوانی برای آزمایش ساایابی کربن ‪ 14‬به دانشگاه کوینز‪ 11‬ایرلند شمالی ارساا‬
‫شد‪ .‬نتایج کالیبره گاهنگاری مطلق‪ ،‬در بازة زمانی بین ‪ 3660‬و ‪4042‬پ‪.‬م قرار دارند که با چهارچوب گاهنگاریهای مطلق‬

‫مناطق دیگر مانند شمااغرب ایران و زاگرس مرکزی همخوانی دارد (همان‪.)50 ،‬‬
‫‪ -‬تپه نمشیر‪ :‬این تةه در شهرستان بانه از دیگر محوطههایی است که آثار دورة مسسنگی دارد‪ .‬این اثر با موقعیت‬
‫“‪ °36 7‘ 56.00‬عر شمالی و “‪ 45° 44‘ 4.00‬طوا شرقی با ارتفاع ‪ 1336‬متری از سطح دریاهای آزاد در روستای‬
‫نمشیر‪ ،‬حدود ‪ 33‬کیلومتری شمااغربی شهر بانه و در مسیر شهرستان سردشت در استان آذربایجانغربی قرار گرفته است‪.‬‬
‫روستای نمشیر کاملاً روی عرصة تةه نمشیر قرار گرفته و همین عامل تخریبهایی را به آن وارد کرده است‪ .‬گمانهزنی در‬
‫این تةه بهمنظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم و نیز لایهنگاری آن را ادارة کل میراث فرهنگی‪ ،‬صنایعدستی و گردشگری‬
‫استان کردستان به سرپرستی زاهد کریمی در ساا ‪ 1391‬به انجام رسانید (کریمی‪ .)1391 ،‬در این فصل‪ ،‬شش گمانه کاوش شد‬
‫که هدف از کاوش دو گمانه ‪ A‬و ‪ B‬برای لایهنگاری آن بود‪ .‬این تةه‪ ،‬پنج لایه دارد که شامل سه فاز از دورة مسسنگی‪،‬‬

‫یک دورة آهن و یک دورة اسلامی است‪ .‬قدیمیترین لایه آن متعلق به سنت دالما است (تصویر ‪.)8‬‬

‫‪ .10‬در مةاله پیشین بهدلیل وجود چندین سفاا ایمةرس‪ ،‬سفااهای ساده قرمز و نیز تاریخگذاری مطلق‪ ،‬بةایای فرهنگی این تةه به دورة مسوسنگ‬
‫میانه گاهنگاری شده بود (ساعدموچشی و دیگران‪.)1390 ،‬‬

‫‪11. Queens‬‬