Page 18 - فصل دوم-سوابق تاریخی/ استان کردستان
P. 18
سوابق تاریخی18 /
کوچنشینی است .اغلب زیستگاهها کوچک و محوطههای بزرگ نادرند .این وضعیت در دورههای بعد از مسسنگی نیز
غالب است (ساعدموچشی و دیگران.)1391 ،
.6دورة مفرغ
در این دوره فعالیتهای چندانی در استان کردستان صورت نگرفته و مواد فرهنگی آن بهدلیل عدم انجام کاوشهای
باستانشناختی تا حدود زیادی ناشناخته مانده است .در بررسیهای انجامشده ،تعدادی محوطه شناسایی شده است؛ ازجمله
سنت «یانیةی یا کورا -ارس» (مفرغ اولیه) و 21محوطه با سفااهای یانیةی در شرق استان کردستان و در شهرستانهای
بیجار ،قروه و دهگلان (رجبیون و دیگران .)55 :1394 ،این سنت در دورة مسسنگی جدید بین دو رودخانة کورا -ارس در
منطةة قفةاز شکل گرفت و در دورة مفرغ اولیه در مناطق شمااغرب ایران تا منطةة زاگرس مرکزی ،حاشیة شمااغربی،
شماا فلات مرکزی ایران و جنوبغرب سواحل دریای مازندران گسترش یافت .این سنت در ایران نخستین بار با کاوش
محوطة یانیق در شرق دریاچة ارومیه بهخوبی معرفی شد ) .(Burney, 1961 a,b: 1962: 1964پیشاز این نیز کاوشگر گویتةه،
سفااهایی از این سنت را در غرب دریاچة ارومیه معرفی کرده بود ) .(Burton-Brawn, 1951در بررسی سد آزاد مریوان نیز
یک قطعه سفاا از این سنت شناسایی شد (جوانمردزاده و دیگران .)75 :1390 ،همچنین در سایر مناطق استان کردستان نیز
سفااهایی مربوطه به این دوره دیده شده است؛ اما باتوجهبه عدم انتشار آنها اطلاعات چندانی در دسترس نیست .بهطورکلی،
اطلاعات موجود از بعد از دورة یانیةی که خود بخش ابتدایی دورة مفرغ را دربر میگیرد ،بسیار محدود است ،چنانکه
دورههای میانی و متأخر دورة مفرغ ،بسیار ناشناختهتر از قبل باقی مانده است .در کاوشهای صورتگرفته در محوطة
قشلاق چهل امیران ،لایهای ضعی (لایه )2با شصت سانتیمتر ضخامت از دورة مفرغ متأخر شناسایی شد (مترجم و شریفی،
.)30 :1393همچنین در بررسیهای باستانشناختی استان و نیز در كاوش تةة سرچم شهرستان سروآباد ،سفااهای دوره
مفرغ جدید (تصویر )10به دست آمده است (ساعد موچشی و دیگران ،منتشرنشده؛ ساعد موچشی و دیگران .)1395 ،این در حالی
است که در گمانهزنی تةه کوکشله سةز نیز آثار معدودی منتسب به دورة مفرغ کش شده است.
تصویر .10طرح سفاا بهدستآمده از کاوش تةة سرچم (ساعد موچشی و دیگران)1393 ،
