Page 6 - فصل دوم-سوابق تاریخی/ استان کردستان

‫سوابق تاریخی‪6 /‬‬

‫کاوشهای نجاتبخشی سد داریان‪ ،‬پناهگاه مرو هناری مربوط به دورة فراپارینهسنگی کاوش شد (بیگلری و دیگران‪:1395 ،‬‬

‫‪.)50‬‬

‫‪ .4‬دورة نوسنگی‬
‫ازجمله دورههای ناشناخته در استان کردستان‪ ،‬دورة نوسنگی است‪ .‬با وجود شناسایی دورة نوسنگی در مناطق اطراف‬
‫این استان‪ ،‬اطلاعات ما دربارة این دوره بسیار محدود است‪ .‬در بررسیهای شهرستان مریوان‪ ،‬دو محوطه کوچک به نامهای‬
‫همهئوین‪ 7‬و تةة همهمراد‪ 8‬متعلق به دورة نوسنگی بدون سفاا شناسایی شد‪ .‬ابزارهای آنها شامل تیغه‪ ،‬سنگ مادر‬

‫مخروطیشکل و قطعات میکرولیت است که با تکنیک فشار مماس ساخته شدهاند (محمدیفر و مترجم‪.)8 :1394 ،‬‬
‫بهجز این دو محوطه در شهرستان مریوان‪ ،‬در دیگر مناطق‪ ،‬هنوز دادههایی از دورة نوسنگی کش نشده و با یک گسست‬

‫زمانی تا دورة مسسنگی مواجه هستیم‪ .‬پژوهشهای آینده میتواند راهگشای کش اطلاعات در این مناطق باشد‪.‬‬

‫‪ .5‬دورة مسسنگی‬
‫در ایران و مناطق پیرامون آن‪ ،‬دورة مسسنگی دارای ویژگیهای محلی است و سنتهای مختلفی در آنها رایج بوده‬
‫است‪ .‬در منطةة آذربایجان سنت دالما‪ ،‬سنت پیزدلی و سنت سفااهای کاهرو در دورة مسسنگی جدید به چشم میخورد‪.‬‬
‫همچنین در منطةة شرق زاگرس مرکزی سنت سفاا شهنآباد‪ ،‬سفاا دالما‪ ،‬سنت سهگابی‪ ،‬طاهرآباد‪ ،‬سنت حسینآباد و چشمه‬
‫نوش دیده میشود‪ .‬در غرب زاگرس نیز سنت سفاا جی‪ ،‬سیاهبید قدیم و جدید و سنت دورة مسسنگی جدید شناسایی شده‬
‫است‪ .‬در شماا بینالنهرین نیز دورة حل ‪ ،9‬عبید و سنت سفاا کاهرو گزارش شده است‪ .‬در ادامه خلاصهای از فعالیتهای‬

‫انجامشده مربوط به دورة مسسنگی در استان کردستان معرفی میشود‪.‬‬
‫صلاح نصراللهی در ساا ‪ 1386‬به بررسی بخشهای مرکزی و ننور و در ساا ‪ 1387‬به بررسی بخش نمشیر شهرستان‬
‫بانه در شمااغربی استان کردستان میپردازد‪ .‬از بخش مرکزی و ننور‪ ،‬درمجموع ‪ 53‬اثر تاریخی فرهنگی (نصراللهی‪:1386 ،‬‬

‫‪ )12‬و از بخش نمشیر ‪ 56‬اثر (همان‪ )3 :1387 ،‬شناسایی شدهاند‪.‬‬
‫در بررسیهای انجامشده‪ ،‬محوطههایی از دورة مسسنگی دیده میشود که آثار دالمایی‪ ،‬قدیمیترین آثار شناساییشده‬
‫در آن است‪ .‬محمد قمری فتیده در ساا ‪ ،1389‬محدودة سد چومان در شهرستان بانه را بررسی و ‪ 35‬اثر آن را شناسایی‬

‫کرد‪ .‬نکتة تأملبرانگیز دیگر در این بررسی‪ ،‬تعداد نسبت ًا زیاد محوطههایی با آثار مسسنگی است (قمری فتیده‪.)1389 ،‬‬
‫صابر وفایی در ساا ‪ ،1376‬شهرستان سةز در شماا استان کردستان را ازطرف میراث فرهنگی‪ ،‬صنایعدستی و‬
‫گردشگری استان کردستان و با تمرکز بر محوطههای عصر آهن کاوش کرد (وفایی‪ .)1386 ،‬افزونبر بررسیهای انجامشده‪،‬‬
‫اقباا عزیزی ازطرف میراث فرهنگی استان کردستان‪ ،‬بخش چهاردولی شرقی و غربی شهرستان قروه را در ساا ‪1378‬‬
‫کاوش کرد (عزیزی‪ .)7 :1378 ،‬براساس گزارش وی‪ ،‬از ‪ 65‬محوطة یادشده‪ ،‬چند محوطة آن متعلق به دورة مسسنگی است‪.‬‬

‫‪7. Hama Avin‬‬
‫‪8. Hama Morad‬‬
‫‪9. Halaf‬‬