Page 7 - فصل دوم-سوابق تاریخی/ استان کردستان

‫‪/7‬استان کردستان‬

‫عزیزی در ساا ‪ 1379‬ازطرف اداره کل میراث فرهنگی‪ ،‬گردشگری و صنایعدستی استان کردستان‪ ،‬بخش مرکزی‬
‫شهرستان سةز را نیز بررسی کرد‪ .‬در بررسیهای اخیر‪ ،‬چندین محوطه متعلق به دورة مسسنگی شناسایی شد (محمدی‬
‫قصریان و هژبری‪ .)1396 ،‬همچنین بررسی شهرستان دیواندره و در بخش کرفتو که بخشی از حوزة آبگیر رودخانة قزااوزن‬
‫را تشکیل میدهد را سعدالله نوری در ساا ‪ 1387‬به انجام رسانید‪ .‬این محوطه ازجمله محوطههای دورة مس سنگی است‬
‫که پراکندگی جالبتوجهی را در منطةه به نمایش میگذارد‪ .‬ازجمله آثار چشمگیر در این بررسی‪ ،‬یافتن غارهای‬

‫صعبالعبوری با سفااهایی از دورة دالما است (ساعدموچشی و آذرشب‪.)1392 ،‬‬
‫علی بهنیا نیز بخش سریشآباد در قسمت شرقی شهرستان قروه را بررسی و ‪ 55‬محوطة باستانی از دورة مسسنگی تا‬

‫دورههای متأخر اسلامی را شناسایی کرد (بهنیا‪.)88 :1388 ،‬‬
‫زاهد کریمی نیز در بررسی منطةة ییلاق در شهرستان دهگلان با ‪ 34‬روستا (‪ 31‬روستای دارای سکنه و سه روستای خالی از‬
‫سکنه)‪ ،‬موفق به شناسایی ‪ 59‬اثر شامل ‪ 5‬محوطه‪ 23 ،‬تةه‪ 17 ،‬قبرستان‪ 4 ،‬محدوده (مکانهایی همسطح با اراضی اطراف و بسیار‬
‫کوچکتر از محوطه)‪ ،‬سه زیارتگاه و یک بنای مسجد شد‪ .‬دادههای این بررسی نشان میدهد که درمجموع‪ ،‬چهارده تةه معرف‬
‫ادوار مختل استةراری در پیش از تاریخ هستند؛ بهگونهای که در دو تةه آثار استةرار از عصر مسسنگی‪ ،‬در دو تةه آثار استةرار‬

‫از یک دورة استةراری عصر مفرغ و در یک اثر نیز تنها یک دورة استةراری از عصر آهن دیده میشود (کریمی‪.)1385 ،‬‬
‫در پروژة بررسی حوزة آبگیر سد تلوار در شهرستان بیجار که با هدف شناسایی و نجاتبخشی در ساا ‪ 1386‬در دست اجرا‬

‫قرار گرفت؛ هفده محوطه از دورة مسسنگی تا دورة اسلامی شناسایی شد (وحدتینسب و حیدریان‪.)53 :1388 ،‬‬
‫براساس دادههای کنونی‪ ،‬شروع استةرار در شرق استان کردستان (شهرستانهای بیجار‪ ،‬قروه و دهگلان) به دورة‬
‫مسسنگی قدیم و همزمان با شروع فرهنگ دالمایی برمیگردد‪ .‬پس از این سنت‪ ،‬سفااهای سبک سهگابی (گودین‪،)IX‬‬
‫حسینآباد (گودین‪ )VII‬و چشمه نوش (گودین‪ )VI‬دیده میشود‪ .‬یکی از ویژگیهای جغرافیایی این منطةه قرارگیری آن‬

‫میان منطةة شمااغرب ایران‪ ،‬فلات و زاگرس مرکزی است‪.‬‬
‫براساس جمعبندی دادههای بهدستآمده از بررسیهای باستانشناختی این منطةه تاکنون ‪ 128‬محوطه (تصویر ‪ )3‬متعلق‬
‫به دورة مسسنگی شناسایی شده است (ساعد موچشی‪ )170 :1390 ،‬که شناسایی سنتهای مختل دورة مسسنگی را در این‬

‫بررسیها نشان میدهد (تصاویر ‪.)7-4‬‬