Page 1 - فصل چهارم-جغرافیای روستایی و عشایری/ استان کردستان
P. 1
فرزاد ویسی
استان کردستان در غرب ایران و با وسعت 29137کیلومترمربع ( 1/7درصد مساحت کشور) ،شانزدهمین استان ازنظر
وسعت است که از سمت شمال و شمالغربی با استان آذربایجانغربی ،از شرق و شمالشرقی با زنجان ،از شرق و جنوبشرقی
با استان همدان ،از جنوب با استان کرمانشاه و از سمت غرب با کشور عراق به طول 23۰کیلومتر هممرز است .براساس تقسیمات
کشوری در سال ،1395استان کردستان متشکل از 1۰شهرستان 31 ،بخش 29 ،شهر 86 ،دهستان و 1677روستای دارای سکنه
( 2۰3روستا خالی از سکنه) است .در آبان ماه 1395استان دارای 16۰3۰11نفر جمعیت بود که از این تعداد 1134229نفر
ساکن در نقاط شهری و 468778نفر نیز ساکن نقاط روستایی بودند .میزان روستانشینی در این استان 29/24درصد است.
بارشهای نسبتاً مناسب با میانگین بیش از پانصد میلیمتر (تقریباً دو برابر میانگین کشوری) و ویژگیهای خاک و موقعیت
جغرافیایی منطقه ،استان کردستان را به منطقهای مناسب و مستعد برای کشاورزی تبدیل کرده است .این استان در دامنهها و
دشتهای پراکندة سلسلهجبال زاگرس میانی قرار دارد و سیمای کلی آن ازلحاظ اقلیمی و طبیعی ،کوهستانی و با دشتهای
مرتفع و درهای است .اختلاف ارتفاع بین بلندترین و پستترین نقاط استان به حدود 24۰۰متر میرسد.
موقعیت بومی و جغرافیایی بهنحوی در پیوند با شیوة معیشت مردم است و در بستر خود محیطی متفاوت و مؤثر بر
پراکندگی و شکل استقرار آبادیها ،بافت کالبدی -فضایی ،تراکم جمعیت و معماری بناهای روستایی دارد.
ظرفیتهای طبیعی این منطقة جغرافیایی در شكل سكونت یكجانشینی روستایی ،نیمهیكجانشینی و كوچنشینی مؤثر
بوده و بستر و زمینهساز پیدایش شیوة زندگی مبتنیبر معیشت قلمداد میشوند .استان کردستان با وجود رشتهکوههای زاگرس
بیشتر از تودههای هوای بارانزای عبوری ،رطوبت مورد نیاز را دریافت میکند و رویهمرفته رونق کشاورزی بالایی را
بههمراه دارد .این استان با داشتن قابلیت تولید انواع محصولات كشاورزی و دامی از دیرباز كانون استقرار جوامع كشاورزی
و شكلگیری روستاهای پرجمعیت بوده و از تراكم جمعیت متوسطی در كشور برخوردار است .استان کردستان با تراكم
جمعیت 55نفر در کیلومترمربع (در کشور )49/1جایگاه شانزدهم را در میان 31استان كشور دارد.