Page 249 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 249
سنجشسطحبهره‌مندیازخدماتشهریبارویکردعدالتاجتماعی...
.3مبانی نظری
از دیرباز یکی از مه مترین دغدغ هها و از والاترین آرما نهای انسان ،عدالت بوده است که
ب هلحاظ نظری نیز از مباحث مهم علوم اجتماعی و اقتصادی محسوب م یشود .در جغرافیای
انسانی و جغرافیای شهری ،عدالت اجتماعی و رفاه اجتماعی نقـش اول را داشت ه و جغرافیای
انسانی ،تنها در راه بهبودبخشیدن به محیط زندگی انسان و تأمین رفاه اجتماعی او ،اعتبـار علمی
یافته است (ملکی و آزادبخت .)14 :1397 ،در جهت رسیدن شهروندان به نیازهایشان ب هصورت
یکسان ،مبحث عدالت اجتماعی در فضای شهری به وجود م یآید ،که ب یتوجهی به آن تبعات
بسیار ناگواری ،همچون حاشی هنشینی و تراکم بیش از حد منطقه ،توسعة ی کجانبه شهرها ،خالی از
سکنه شدن برخی از محدود‌ههای شهری ،بور سبازی زمین و د‌هها مسئلة دیگر را در پی خواهد
داشت .بنابراین ،شناسایی آثار مقولة عدالت اجتماعی جزء اساسی مطالعات شهری محسوب
م یشود و شهر زمانی شهر انسانی م یشود که عدالت اجتماعی همة زوایای آن را بپوشاند (سرور
و دیگران .)307 :1395 ،رویکرد عدالت و انصاف در توزیع خدمات عمومی شهری یکی از
مه مترین اهداف برنام هریزان شهری است ) .(Dadashpoor et al, 2016: 25مه مترین معیار
برای تحلیل وضعیت عدالت اجتماعی در شهر ،چگونگی توزیع خدمات عمومی شهری است.
توزیع خدمات در شهرها که نتیجة بارز جدای یگزینی اکولوژیک است ،بر توزیع فضایی جمعیت
در مناطق و نواحی شهری تأثیرگذار بوده است (مل کشاهی و وکیلی .)149 :1396 ،عدالت
اجتماعی را برابری تعهدات و مسئولی تهای مدنی در میان یک جامعه و برابری گستردگی
مشکلات در میان گرو‌ههای مختلف تعریف کرد‌هاند .عدالت اجتماعی در شهر ،یعنی حفظ منافع
گرو‌ههای مختلف اجتماعی ب هطور عام و گرو‌ههای هدف ب هطور خاص ب هوسیلة توزیع بهینة منابع
شهری ،درآمدها و هزین هها و عدالت فضایی طبق اید‌های که از عدالت اجتماعی گرفته شده به
این معناست که باید با ساکنان در هر جایی که زندگی م یکنند ،ب هطور برابر رفتار شود .از نقط هنظر
جغرافیایی ،عدالت اجتماعی شهر مترادف با توزیع فضایی عادلانه امکانات و منابع بین مناطق
مختلف شهری و دستیابی برابر شهروندان به آنها است (پریزادی و همکاران.)92 :1395 ،
توجه به عدالت اجتماعی تا انداز‌های در شهرها حائز اهمیت است که در هر یک از شاخ صهای
تعیی نکنندە شهرهای سالم ،بستر مطالعات و نقش کلیدی را ایفا م یکند (شیخی.)26 :1380 ،
عدالت اجتماعی از نظر رابرت پاتنام برابری تعهدات و مسئولی تهای مدنی در میان یک جامعه
و برابری گستردگی مشکلات در میان گرو‌ههای مختلف م یباشد ).)Prange, 2009: 22
247
