Page 293 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 293
یادمان‌هاومعماریچرامدورۀاسلامی
كه شامل داستان مختصر حضور وی در بهبهان و كهگیلویه از سال (1285 -1 281ق) و نیز
(1296 -1291ق) است .وی نیز به حاكمیت خود در همدان و همراهی ناصرالدی نشاه در
سفر فرنگ اشاره کرده است .متن كتیبه این است« :هو الحی الذی لا یموت در زمان سلطنت
خسرو صاحبقران ناصرالدین‌شاه قاجار خلدالله ملكه ،كه ملكش در افزایش و دولتش پاینده
باد،در سنه 1281این بنده در سن بیست و پنج سالگی مأمور به نظم كهگیلویه شدم .در سنة
1285به میل خاطر استعفا كرده از راه شوشتر و خر مآباد و بروجرد و نهاوند و كرمانشاهان
به كردستان خدمت حضرت والا معتمدالدوله روحی فداه ،مشرف شدم .پس از چند ماهی به
دارالخلافه شتافتم .در سنة 1286از جانب پادشاه جم جاه روحی و روح‌العالمین فداه ،مأمور به
حكومت همدان شدم و در سنة 1289در ركاب همیون (همایون)به سیاحت و سفر فرنگستان
مشرف بودم .پس از سفر،در سنة 1291كه خبر خرابی بهبهان و كوهگیلویه رسید،ثانی ً‌ا مأمور
به كهگیلویه شدم و تاكنون كه شش سال است مشغول نظم و آبادی اینجا هستم .در تمام این
مدت تابستان‌ها را در طسوج توقف داشتم،چند سال اول در چادر بعد در عمارت دولت آباد.
احتشا مالدوله سلطان اویس میرزا ابن معتمدالدوله فرهادمیرزا ابن ولیعهد عبا سمیرزا ابن
فتحعل یشاهقاجارطا باللهثراه،شهرشوال،توشقانئیل،سنه 1296هجری»(سیا‌هپور.)125:1386،
.۲-۴كتیبة تنگ بیر هزا
این كتیبه در دهانة ورودی تنگ بیر‌هزا در 9كیلومتری شهر چرام و مربوط به دورة
حكومت احتشام‌الدوله در كهگیلویه و بهبهان است .ابعاد تقریبی این كتیبه در حدود × 50
110سانتی‌متر و در 18سطر و به خط نستعلیق نوشته شده و تاریخ 1296را نشان می‌دهد.
متأسفانه به‌دلیل فرسایش شدید( ،بخش‌های زیادی از این كتیبه از بین رفته است) همچنین در
سمت چپ آن محلی برای نوشتن یك كتیبة دیگر وجود دارد كه شكل مستطیل با طاق جناغی
داشته ،ولی داخل آن چیزی نوشته نشده است (آزادی.)610 :1378 ،
.۳-۴نقش كمبوس
اقتداری آن را تحت عناوین كامبوس،كمبیس،كنوس یا كل دور شاه (دختر شاه)ضبط
كرده است و آن را مربوط به معبد آناهیتا م یداند (اقتداری .)493 :1359 ،مردم بومی منطقه،
ناحیة كمبوس را طلس مشده و شوم م یدانند ،در این ناحیه صخر‌های است كه در كنار پرتگاهی
و در دهانه اشكفتی كه بر روی آن صخره ،نقش زنی با گیسوان فروهشته و گوی بزرگی و
خطوطی ناخوانا سن گتراش شده است (همان) .اهالی بومی ،تصویر این دختر را مربوط به
291
