Page 26 - فصل دوم-جغرافیای انسانی/ استان کردستان

‫جغرافیای انسانی‪26/‬‬

‫در درمان آن‪ ،‬پارچهای تمیز روی سر و گردن بیمار قرار میدهند‪ ،‬دور سر را با پارچهای نازک‪ ،‬سفت میبندند و‬
‫گردنبندی مناسب به دور گردن میبندند که هنگام تکان و فشار روی سر و گردن‪ ،‬مهرههای گردن آسیب نبینند‪ .‬سپس با‬
‫مهارت پارچه را طوری که بهطرف سمت کوتاهتر فشار بیشتری وارد کند تکان میدهند‪ .‬شخص چشمانش را میبندد و‬
‫عادی نفس میکشد‪ .‬پس از دو یا سه بار تکان دادن و اندکی استراحت پارچه را برمیدارند و با نخ و سوزن‪ ،‬وضعیت را‬
‫بررسی میکنند که غالب ًا عارضه برطرف شده است‪ .‬پس از آن عوارض سردرد غیرعادی و سنگینی یک طرف سر هم‬

‫برطرف میشود‪.‬‬

‫‪ .3‬کوفتگی‬
‫روش درمان به این صورت است که خیلی سریع در محل کوفتگی یا تورم یخ‪ ،‬برف‪ ،‬مشک و کیسة حاوی آب سرد‬
‫قرار میدهند‪ .‬درصورت بیتابی شخص‪ ،‬چند لحظه یخ را برمیدارند و سپس دوباره این عمل را تکرار میکنند که با سرعتی‬

‫باورنکردنی عارضه برطرف میشود‪.‬‬

‫‪ .4‬سوختگی‬
‫در گوشهوکنار کردستان‪ ،‬خانوادههایی به درمان این عارضه شهرت داشتند و روشهای درمانی گوناگونی به کار میبرند‪.‬‬
‫آنها ترکیبهایی از مواد طبیعی و گیاهی‪ ،‬کانی و حیوانی از قبیل صمغها و روغنهای حیوانی و تخممرغ درست میکردند‬

‫که با وجود فراموشی بسیاری از آنها بعضی هنوز به یادگار مانده است‪.‬‬

‫‪ .5‬معجون (ماجووم)‬
‫عسل اصل در زمان ترکیب‪ ،‬حالت اصلی خود را از دست نداده و از قویترین نگهدارندههای مواد مختلف دارویی است‪.‬‬
‫در کردستان از قدیم تاکنون در بسیاری داروها عسل ریخته و اسمش را معجون (عجین مواد دارویی با حامل عسل) میگذاشتند‪.‬‬
‫نمونة این مورد «هفت درمانه» است که ترکیبی از دارچین‪ ،‬زنجبیل‪ ،‬هل و رازیانه است و برای سرمازدگی‪ ،‬جبران ضعف و‬

‫ناتوانیها‪ ،‬کمک به تقویت ایمنی بدن و مقاومت در برابر بسیاری از بیماریها توصیه میشد‪.‬‬

‫‪ .6‬فتیلهپیچ‬
‫فتیله همانطور که از نامش پیداست پیچیدن موادی به دور هم است‪ .‬این اصطلاح مانند معجون‪ ،‬ترکیب مواد گیاهی با عسل‬
‫و مواد نگهدارندة دیگر است که آن را به تناسب اندازه و عمق زخم در بدن‪ ،‬بهصورتی نسبت ًا سفت میساختند‪ .‬طبیب مجرب‬
‫سنتی‪ ،‬پس از شستوشوی خارجی محل زخم با آبجوش سردشده یا ترکیب آب و الکل و امثال آن (از محلولهای گیاهی که‬
‫سابق بر این بسیار به کار میرفت) فتیله را بهحالت دورانی و پیچاندن آرام در عمق زخم فرو میبرد که موجبات ضدعفونی‬

‫شدن موضعی و ترمیم سریع را فراهم میکرد‪.‬‬

‫‪ .7‬قولنج‬
‫قولنج یا کولنج‪ ،‬اسپاسم یا انقباض در رودهها یا اطراف رودهها بهعلت غلبة سردی یا مسمومیت سرد است‪ .‬در فرهنگ‬
‫کردی برای درمان قولنج کلیه‪ ،‬سرشانهها و پشت از چند روش بهره میگیرند‪ .1 :‬لباس پشمی و گرم‪ .2 .‬ماساژ با روغنهای‬
‫گرمابخش مانند روغن سیاهدانه یا اندکی پودر دانة فلفل و یا پودر دانة میخک در روغن کنجد‪ ،‬کرچک‪ ،‬زیتون و یا روغن‬