Page 49 - فصل پنجم-اقتصاد،مشاغل و شیوه معیشت/ استان کردستان
P. 49
/49استان کردستان
قطارچیان سنندج ورزشکار بودند و به شنیدن حکایات شاهنامه و داستان رستم و سهراب علاقه داشتند .از دیگر
داستانهای موردعلاقة اهالی محل ،داستان بیژن و منیژه بود .نقالباشی پس از کمی صحبت ،داستان بیژن و منیژه و
دلاوریهای بیژن را بیان میکرد و سرانجام داستان را به آنجا میرساند که بیژن به چاه افتاده و باقی داستان را به شب
بعد موکول میکرد .با پیر شدن و فوت کردن معدود بازماندگان مجالس نقالی در قهوهخانههای بازار ،این مراسم نیز
کامل ًا از بین رفته است و دیگر جایگاهی بین بازاریان ندارد (همان.)545-544 ،
کارکرد سیاسی بازار سنندج
ازجمله مهمترین ویژگی بازارها ،تشکیل تشکلهای صنفی و سیاسی -اجتماعی است .همین تشکلها بودند که بعدها
پایهگذار نهادهای مدنی جامعه شدند .نقش این تشکلها و صنوف در تاریخ ایران و بهویژه دورة معاصر انکارناپذیر است.
بازاریان همواره از قدرتمندترین تشکلهای جامعه هستند که تصمیمگیری و جهتگیریهای سیاسی آنها ،نقش مهمی در
سیاستگذاری حاکمان دارد .داستان قیام یا نهضت تنباکو در دورة قاجار خود گویای نقش و قدرت زیاد بازاریان در
سیاستگذاریهای حاکمان است .این جنبش بهحدی اهمیت داشت که بعضی معتقدند که آن را میتوان سرآغاز
مشروطهخواهی دانست .مقدمه و سرسلسلة جنبشهای آزادیخواهی در تاریخ معاصر ایران ،بازاریان بودند .بازاریان با
تشکیل واحدهای صنفی همواره خواستههای خود را از دولت بیان کرده و درصورت پاسخگو نبودن دولت ،با تعطیلی بازار
و دکان ،خواستة خود را پیش میبردند.
بازار و بازاریان سنندج نیز از این قاعده مستثنا نبوده و تشکلهای صنفی مختلفی در بازار دیده میشود .این تشکلها
در فعالیتهای سیاسی بسیار فعال بودند .برای مثال ،یکی از مهمترین فعالیتهای سیاسی بازاریان شرکت در انتخابات
مجلس شورای اسلامی و یا شورای شهر است .بازاریان با شرکت و یا عدم شرکت در فعالیتهای سیاسی میتوانند سرنوشت
یک شهر را در انتخابات تعیین کنند .بهعنوان مثال ،ائتلاف بازاریان در حمایت و یا عدم حمایت از یک نماینده در انتخابات
مجلس و یا حتی ریاست جمهوری ،نقشی تعیینکننده در سرنوشت سیاسی شهر و حتی کشور دارد .نمونة دیگری از
فعالیتهای سیاسی بازاریان ،حضور صنوف و تشکلهای مختلف بازاری در مناسبات سیاسی نظیر راهپیماییهای روز
قدس 22 ،بهمن و یا مناسباتی از این دست است.
کارکرد خدماتی ،رفاهی و گردشگری بازار سنندج
بازارها هرگز نمیتوانند بهتنهایی در یک بافت شهری شکل گرفته و به حیات خود ادامه دهند .بازار محل عرضة کالاها
و خدمات مورد نیاز اقشار مختلف جامعه است .بسیاری از این کالاها در گذشته بهوسیله کاروانها به بازار میآمدند .علت
ساخت کاروانسراها در اطراف بازارها ،استفادة کاروانها از آنها بود .همچنین ،اهالی و کسبة بازار نیاز داشتند که فرائض
