Page 179 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 179
تأملیبر جایگاهتاریخی-جغرافیاییایلاتکهگیلویهدردورۀ قاجار...
.4نتیجه‌گیری
بر پایة آنچه بیان شد ،فارس‌نامة ناصری ،مهم‌ترین و جامع‌ترین نوشتة تاریخی و
جغرافیایی دربارة فارس به‌شمار می‌رود ،اطلاعات و آگاهی آن دربارة تاریخ فارس از آغاز
اسلام تا اوایل قرن چهاردهم قمری سودمند و حائز اهمیت است .میرزاحسن حسینی‌فسایی
بر اساس مطالعات ،مشاهدات و مصاحبه‌ها ،نوشته‌ای گران‌سنگ و ارزشمند پدید آورده
که تا امروز جزو موثق‌ترین و جامع‌ترین آثار تاریخی دربارة ایالت فارس به‌شمار
می‌رود .محدودة جغرافیایی بررسی‌شدة فسایی بسیار وسیع‌تر از جغرافیایی فارس کنونی
بوده است که این محدودة جغرافیایی ،کهگیلویه و بویراحمد کنونی را در بر می‌گرفت.
حسینی‌فسایی ،اطلاعات مهمی دربارة تاریخ و جغرافیای بلوک کهگیلویه ارائه می‌دهد.
به‌رغم این آگاهی‌های تاریخی و جغرافیایی ،برخی دیدگاه‌ها و مطالب او ازجمله اشتباهات
فاحش تاریخی وی قابل نقد و ارزیابی است .در این زمینه می‌توان به تفسیر نادرست او از
وجه‌تسمیة کهگیلویه اشاره کرد که اکثر منابع متقدم ،زبان‌شناسنان و محققان نام کهگیلویه
را برگرفته از نام شخصی به نام «گیلویه» که در قرن سوم قمری بر این ناحیة کوهستانی
فرمانروایی می‌کرده است می‌دانند؛ در‌حالی‌که فسایی آن را مأخوذ از نام میوه‌ای به نام
«کیالک» می‌داند .به نظر می‌رسد مبنای تقسیم‌بندی ایلات کهگیلویه ،تیره‌ها ،طوایف و
عرب‌نژاد‌بودن ایل باوی از منظر فسایی ،تاریخی و دقیق نیست .به‌تبع این اشتباهات،
بسیاری از محققان و تاریخ نویسان ،خطاهای تاریخی و نادرست او را تکرار نموده‌اند.
.5کتابنامه
اصطخری ،ابواسحق ابراهیم ( .)1373ممالک و مسالک ،ترجمه محمد شبستری ،به
کوشش ایرج افشار .چاپ اول ،تهران :بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
اقتداری ،احمد ( .)1359خوزستان و کهگیلویه و ممسنی ،جلد سوم ،چاپ اول ،تهران:
انجمن آثار ملی.
امام شوشتری ،محمدعلی ( .)1331تاریخ جغرافیایی خوزستان ،چاپ اول ،تهران :امیرکبیر.
باور ،محمود ( .)1324کهگیلویه و ایلات آن ،ب ی‌جا :شرکت سهامی چاپ.
تقوی‌مقدم ،مصطفی ( .)1377تاریخ سیاسی کهگیلویه ،تهران :مؤسسة مطالعات تاریخ
معاصر ایران و مؤسسة مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
177
