Page 175 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 175

‫تأملیبر جایگاهتاریخی‪-‬جغرافیاییایلاتکهگیلویهدردورۀ قاجار‪...‬‬

       ‫کهگیلویه مسکن داشتند و سر از گریبان خودسری و خودرایی برآوردند‪»...‬‬
                                      ‫(موسوی نامی اصفهانی‪.)138-137 :1363 ،‬‬

‫درادامه‪،‬توصیفیازاردوکشینظامیکری ‌مخانزندبهلیراویکهگیلویهکهمنطق ‌هایصع ‌بالعبور‬
‫و کوهستانی بود‪ ،‬داشته است‪ .‬در زمان کری ‌مخان زند بوده است که کهگیلویه و بهبهان به دو قسمت‬
‫زیرکوه و پش ‌تکوه تقسیم شد که قسمت پش ‌تکوه کهگیلویه را که درواقع کهگیلویه و بویراحمد‬
‫کنونی را شامل م ‌یشود به هیب ‌تالل‌هخان باوی واگذار نمود‪ .‬سرانجام خان باشت و باوی توسط سران‬
‫لیراو ‌یکوهبرسرمالیاتمنطقهبهقتلرسیدوکری ‌مخانبرایتنبیهوانتقامبهاینمنطقهلشکرکشی‬
‫نمود و تعداد زیادی از سران لیراوی به امر کری ‌مخان گردن زده شد و به تعبیر مؤلف تاریخ‬
‫گیت ‌یگشا‪« :‬کل ‌ه مناری از رؤسای ایشان [سران و دستگیرشدگان لیراوی] ترتیب دادند که موجب‬
‫عبرتوباعث اعتبار ارباب شرارت گردد»(موسوینام ‌یاصفهانی‪.)138:1363،‬حسین ‌یفساییدر‬
‫فار ‌سنامه به لشکرکشی خان زند به لیراوی پرداخته است و گفته است شعبه لیراو ‌یدشت به دستور‬
‫خان زند گو ‌شمالی و گردن زده شدند‪ .‬درحال ‌یکه مورخ معاصر کری ‌مخان‪ ،‬به لیراو ‌یکوه سخن رانده‬
‫استودرروایاتمحلی‪،‬بهطایفةبهمئیشعبةلیراو ‌یکوهکهموردغضبخانزندقرارگرفتهاست‬
‫اشاره دارد‪ .‬درهرحال لیراوی به دو شعبة کوه و دشت تقسیم م ‌یشود که لیراو ‌یکوه‪ ،‬شامل طوایف‬
‫بهمئی‪ ،‬شیرعلی‪ ،‬طیبی و یوسفی م ‌یباشد‪ ،‬درحال ‌یکه منابع عصر قاجار به دو طایفة بهمئی و طیبی‬

                       ‫اشاره دارند (دوبد‪17۸-17۶ :1371 ،‬؛ گر ‌مرودی‪.)۱۶۲-۱۴۶ :1370 ،‬‬
                                                               ‫‪ .7-3‬ناحیة بهمئی‬

‫بهمئی‪ ،‬شاخه‌ای از ناحیة لیراوی‌کوه از ایل جاکی کهگیلویه به‌شمار م ‌یرود‪ .‬بهمئی ازلحاظ‬
‫اقلیمی به دو شاخة سردسیری و گرمسیری تقسیم می‌شود‪ .‬هم‌اکنون مرکز بهمئی سردسیر‪ ،‬شهر‬
‫دیشموک و مرکز بهمئی گرمسیر‪ ،‬شهر لیکک می‌باشد‪ .‬مؤلف فارس‌نامة ناصری‪ ،‬تاریخچة‬

                                              ‫ایل بهمئی را این‌چنین روایت م ‌یکند‪:‬‬
       ‫«بهمئی به دو قسمت احمدی و محمدی تقسیم شده است و خوانین بهمئی از‬
       ‫تیرة محمدی است‪ .‬ایل بهمئی‪ ،‬شامل تیر‌ههای بوالعباسی‪ ،‬بناری‪ ،‬بیژنی‪ ،‬جلیلی‬
       ‫خلیلی‪ ،‬رودتلخی‪ ،‬علاءالدینی‪ ،‬عمله‪ ،‬کلا ‌هکج‪ ،‬کمایی‪ ،‬محمدمیسا و نریمیسا‬
       ‫م ‌یشود‪ .‬کلانتر آن از تیرة نریمیسا است و شمار خانوارهای بهمئی بیش از سه‬
       ‫هزار خانوار م ‌یباشد‪ .‬شجرة کلانتران بهمئی‪ ،‬از ملاقیصر آغاز م ‌یشود که بعد‬
       ‫از وفات او‪ ،‬پسرش ملاعل ‌یشیر‪ ،‬کلانتر بهمئی شد‪ ،‬بعد از ملاعل ‌یشیر‪ ،‬پسرش‬

                                    ‫‪173‬‬
   170   171   172   173   174   175   176   177   178   179   180