Page 183 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 183
شکوائیه‌هایاصلاحاتارضیکهگیلویهوبویراحمددردورۀپهلویدوم
روش پژوهش :مقالة حاضر از نوع نظری است و برای انجام آن از روش توصیفی -
تحلیلی استفاده شده است؛ بدی نصورت که با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اسناد موجود در
کتابخانة ملی و مجلس شورای اسلامی ابتدا به توصیف روند اصلاحات ارضی با تأکید بر
منطقة کهگیلویه و بویراحمد پرداخته شده است و سپس با توجه به اسناد موجود ،شکوایی هها
و اعتراضات این منطقه به‌صورت تحلیلی بررسی شد‌هاند.
پیشینة پژوهش :دربارة اصلاحات ارضی و روند آن در ایران کتا بها ،مقالات و
پایا ننام ههایی به رشتة تحریر در آمده است .در زمینة اصلاحات ارضی در منطقة کهگیلویه و
بویراحمد نیز کتا بهایی ،همانند تاریخچة عملیات نظامی جنوب نوشتة تیمسار بهرام آریانا؛
نوسازی جامعة ایلی بویراحمد در دورة پهلوی نوشتة محمدمهدی روشنفکر؛ قیام عشایر جنوب
( )۱۳۴۳ -۱۳۴۱نوشتة کشواد سیا‌هپور؛ دلاوران کوهستان بویراحمد دلیران تنگ تامرادی و
پژوهشی در طایفه گود سرابی نوشتة کاوس تابا نسیرت؛ تاریخ سیاسی کهگیلویه و بویراحمد
نوشتة مصطفی تقو یمقدم و مقالاتی ،همانند اصلاحات ارضی در ایران با تأکید بر استان
کهگیلویه و بویراحمد نوشتة محمد صفایی و پایا ننامة واکنش عشایر فارس در ِقبال اصلاحات
ارضی با تأکید بر عشایر کهگیلویه و بویراحمد نوشتة محمدرضا قشقایی نگاشته شده است؛ اما
در این آثار به شکوائی ههای مکتوب اهالی این منطقه نسبت به جریان اصلاحات ارضی پرداخته
نشده است؛ بنابراین مقالة حاضر با عنایت به این موضوع تدوین شده است.در این مقاله ،ابتدا
ب هصورت اجمالی مقدمات و مراحل اجرای اصلاحات ارضی در ایران ،اصلاحات ارضی در
کهگیلویه و بویراحمد ،پیامدها و شکوایی ههای مربوط به آن بررسی شده است.
.2مقدمات اصلاحات ارضی در ایران
نظام بزرگ‌مالکی در ایران تا اصلاحات ارضی دوران محمدرضا پهلوی تداوم داشت .تا
سال 1339جمعیت و اقشار ساکن روستاهای ایران شامل چهار دسته بودند که عبارت‌اند از:
الف .مالکان بزرگ اراضی کشاورزی :که 80درصد از مالکان را شامل می‌شدند و
اغلب ساکن شهرها بودند (هالیدی)116 :1358 ،؛ اما از طریق مباشران ،نسبت به کشاورزان
تعدی روا می‌داشتند و ب هصورت ناعادلانه به تقسیم محصول کشاورزی میان اربابان و رعایا
م یپرداختند (عجمی.)328 :1379 ،
ب .خرد همالکان :که درنتیجة تقسیم قانون ار ِث مالکان بزرگ میان فرزندانشان ،به وجود
181
