Page 188 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 188
تاریخ،فرهنگوهنراستانکهگیلویهوبویراحمد
رئیس طایفة سرخی در منطقة کوهمره سرخی ،علیه نظامیان دولت شورید (سیا‌هپور-241:1388،
.)286عبدالل‌هخان ضرغا مپور نیز ضمن آماد‌هکردن 150نفر تفنگچی جهت شورش ،به ارسال
نام ههایی برای سران عشایر بویراحمد علیا (مانند ناصرخان طاهری جهت پیوستن به وی) اقدام
کرد؛ اما تلاش وی نافرجام بود (مرکز اسناد کتابخانة ملی جمهوری اسلامی ایران ،سند شماره:
.)2564390با وجود آنکه خوانین قشقایی ،حیات داوودی ،ممسنی و بختیاری با عبدالل‌هخان
ضرغا مپور و ناصرخان طاهری جهت اتحاد در راستای شور شهای عشایری قسم یاد کرده
بودند (سیا‌هپور)389 :1388 ،؛ اما در نتیجة پیگیر یهای فرمانداری کهگیلویه در آذر سال 1341
ناصرخان طاهری و عبدالل‌هخان ضرغا مپور به تهران احضار شدند و ضمن ملاقات با بهبودی
(وزیر دربار شاهنشاهی) در جلسات جداگانه با سایر رهبران عشایری فارس مانند ول یخان کیانی،
حسی نقل یخان رستم و فت حالل‌هخان حیات داوودی برای یک شورش دست هجمعی در فارس متحد
و هماهنگ شدند (همان28۵-28۲ ،291 :؛ روشنفکر)414 :1397 ،؛ اما در بهم نماه سال 1341
خلع سلاح عشایر از سوی دولت انجام گرفت (سیا‌هپور .)236 :1388 ،متعاقب بازگشت خوانین
بویراحمد از تهران به اصفهان با استفاده از اتومبیل بهم نخان بختیاری به فلارد و پس از آن
بویراحمد (صول تقشقایی ،)12۳-12۲ :1385 ،در اسفندماه 1341جلس های در منزل عبداال هخان
ضرغا مپور در دروهان تشکیل شد که در خلال آن کدخدایان و سران عشایر حاضر برای مبارزه
با رژیم و اتحاد با یکدیگر ه مقسم شدند (تقو یمقدم)49۵-49۴ :1377 ،؛ اما هواپیماهای تجسسی
ارتش منزل وی را به رگبار بستند که درنتیجة آن پسر ضرغا مپور و دو نفر دیگر زخمی شدند
(حسینی .)56 :1373 ،نظامیان از مدتی قبل درصدد دستگیرکردن خداکرم پسر عبدالله ضرغا مپور
بودند که همراه با تفنگچیان خود به غارت قریه کریک ،تعدی نسبت به رعایا و گرفتن دام از
آنان به زور و اخذ بهرة مالکانه پرداخته و موجب نارضایت یهایی شده بود که درنتیجه فاطم یزاده
رئیس پاسگاه توت َنده ب هدنبال دستگیرکردن وی بر آمد .درواقع عبدالل‌هخان ضرغا مپور که از
مدتی قبل با برخی ازسران عشایری برنامة حمله به پاسگاه ژاندارمری توت َنده (در بویراحمد
سفلی و 12کیلومتری س یسخت) و خلع سلاح نظامیان را در سر م یپروراند آن را عملی کرد که
سرانجام به قتل فاطم یزاده و ده ژاندارم و چهار شورشی عشایری منتهی شد (روشنفکر:1397 ،
405 ،418؛ مرکز اسناد کتابخانه جمهوری اسلامی ایران ،سند شماره.)2564390 :
واکنش شدید دولت نسبت به این موضوع موجب ترسیدن کدخداها ازجمله ولی پناهی
از طایفه قائد گیوی ،کنار کشیدن امیر هوشنگ بهادران (از سران طایفة تامرادی) ،هدایت
186
