Page 187 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 187
شکوائیه‌هایاصلاحاتارضیکهگیلویهوبویراحمددردورۀپهلویدوم
طیبی و یوسفی است (غفاری .)۵0-۴0 :1374 ،این منطقه در سال 1343ب هصورت فرمانداری
کل به مرکزیت یاسوج تبدیل شد و سرانجام در سال 1356به‌عنوان استان مستقل شد.
از دوران رضاشاه پهلوی برای محدود و سرکو بکردن عشایر کشور ،ازجمله منطقة فارس
تمهیداتی مانند تخته قاپو و خلع سلا حکردن به کار برده شد که منجر به واکن شهایی همانند قتل
مأموران دولت ،غارت نواحی تنگ چویل ،فرادنبه ،بیضاء ،فلارد ،قلعه گلاب ،بهبهان و س یسخت،
لوداب (مرکز بویراحمد سفلی) ،گنج های (توسط خوانین بویراحمد علیا) ،نبرد در‌هسر ،غارت نواحی
بروجن ،باشت و ...شد .رضاشاه بعد از نبرد تامرادی (در اعتراض به تغییر لباس مردان که عشایر،
خواهانمعافیتاستفادهازکلاهپهلویبودند)سیاستخلعسلا حکردنعشایرازجملهبویراحمد یها
را با جدیت در پیش گرفت (روشنفکر )1۸۷-1۷۰ :1397 ،که به تضعیف آنها منتهی شد .جریان
اصلاحات ارضی در دوران محمدرضا پهلوی نیز به تضعیف خوانین ،بزر گمالکان و عشایر منتهی
شد ،لذا برخی از سران ایلات و قبایل ب هخصوص در جنوب ایران و استان فارس (قشقای یها،
بختیار یها و بویراحمد یها) (قشقایی )2 :1389 ،واکن شهای اعترا ضآمیزی نشان دادند .سران
قشقایی که مالک اراضی و روستاهای بسیاری بودند به مبارزه علیه مأموران دولت اقدام کردند و
طایفة«حیاتداوودی»نیزدربرابرمصادراموالشانازسویدولتبهقشقای یهایمعترضپیوستند.
درواقع مالکان بزرگ فارس که درعی نحال بسیاری از آنان رهبران عشایر بودند به دلایلی ازجمله
مقاومت برای حفظ جایگاه و پایگاه سیاسی ،اقتصادی و اجتماعی خود در برابر اصلاحات ارضی
مقاومت کردند و شور شهایی را به منصة ظهور رسانیدند که سرانجام ،غائلة فارس را رقم زد (مجد
و کریمی.)52 :1384 ،
در این میان علاو‌هبر حسی نقل یخان رستم (از منطقه رستم ممسنی) ،محمد ضرغامی (مالک
نواحی باصری و بخشی از مرودشت ،سعادت شهر)؛ ول یخان کیانی (رهبر طوایف بک ِش ممسنی به
مرکزیت نورآباد) ،عبداالل‌هخان ضرغا مپور (از بویراحمد سفلی) و ناصرخان طاهری (از بویراحمد
علیا) نیز که از عمده مالکان نیز بودند که رهبری شور شهای عشایری فارس را بر عهده گرفتند
(مجیدی .)320 :1385 ،متعاقب قتل مهندس ملک عابدی (رئیس اداره اصلاحات ارضی فیروزآباد)
در 21آبان 1341درمحلتنگابدرحال یکه مأموراناصلاحاتارضیبهآمارگیریونس قبرداری
از اراضی منطقه مشغول بودند ،دولت در شیراز حکوم تنظامی اعلام کرد و سران عشایر ناراضی از
اصلاحات ،نیز بازداشت شدند (سیا‌هپور236 :1388 ،؛ روزنامه اطلاعات.)1 :۱۳۴۱ ،
این موضوع موجب بروز شور شهای عشایر فارس شد ب هگون های که حبی بالل‌هخان شهبازی
185
