Page 355 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد

‫بررسیزمانیاثرپذیریجغرافیایکهگیلویهوبویراحمدازنوساناتاقلیمی‬

‫(‪ 19‬درصد)‪ ،‬و مناطق جنوب و جنو ‌بشرق استان مانند گچساران‪ ،‬امامزاد‌هجعفر‪ ،‬باشت‪،‬‬
‫باباکلان و لیشتر کمترین کاهش را در میزان بارندگی (‪ 15‬درصد) تجربه خواهند کرد‪ .‬به‌تبع‬
‫این وضعیت‪ ،‬پهنه‌های مرطوب به‌سمت خشکی بیشتر خواهند رفت و مرز مناطق خشک‬
‫به‌سمت جبهة شمالی استان گسترش خواهد یافت‪ .‬درواقع بخشی از این نوسانات اقلیمی در‬

‫ارتباط با شرایط توپوگرافی خاصی است که این استان دارد‪.‬‬
‫واژه‌های کلیدی‪ :‬بارش‪ ،‬تغییر اقلیم‪ ،‬خشکسالی‪ ،‬دوره‌های خشک‪ ،‬سر ‌یزمانی‪ ،‬کهگیلویه و‬

‫بویراحمد‬

‫‪ .1‬مقدمه‬
‫تغییرپذیری رفتار بارش در گسترة ایران بیش از سایر متغیرهای اقلیمی است‪ .‬این‬
‫تغییرپذیری در بسیاری از مناطق کوهستانی و نسبت ًا پربارش به‌دلیل تنوع در توپوگرافی‬
‫آشکارتر و پررنگ‌تر است‪ .‬این تغییرپذیری مکانی و زمانی معیار مناسبی برای ارزیابی‬
‫مهیایی بالقوة‌ منابع است و همین علت سبب توزیع نایکنواخت منابع آب در ایران شده‬
‫است (مسعودیان‪ .)1390 ،‬به‌عبارتی تنوع زمانی و مکانی بالا در بارش می‌تواند موجب‬
‫تنش‌های شدید آبی گردد (رویز و همکاران‪ .)2016 ،‬همچنین این تغییرپذیری سبب‬
‫تشدید دوره‌های خشک می‌شود‪ .‬روزهای خشک به معنای توالی روزهای بدون بارش‬
‫است (کارولی‪2015 ،‬؛ سرانجل و همکاران‪ .)2019 ،‬دوره‌های خشک شدید که اغلب به‬
‫خشکسالی‌های هواشناسی اشاره دارد‪ ،‬می‌تواند سبب مخاطراتی مانند تلفات کشاورزی‪،‬‬
‫آتش‌سوزی‌های جنگلی‪ ،‬کاهش جریان رودخانه‌ای‪ ،‬افزایش انتشار‌ آلاینده‌های جوی‪،‬‬
‫شیوع بیماری‌های تنفسی‪ ،‬کاهش ذخیره و کیفیت آب‪ ،‬فقر پوشش گیاهی و کاهش ذخیرة‬
‫رطوبی خاک شود (براینل و همکاران‪ .)2020 ،‬ازطرفی تحلیل‪ ،‬شناخت و مدل‌سازی‬
‫آماری و عددی بارش جهت بررسی ویژگی‌های دوره‌های خشک در مقیاس‌های محلی‬
‫آب و هوا یکی از چالش‌های اساسی در تحقیقات اقلیمی است (گزمن و کریشمو‪2019 ،‬؛‬
‫محمودی و همکاران‪ .)1392 ،‬رخداد دوره‌های خشک و شناخت دقیق توالی آن اهمیت‬
‫زیادی در مطالعات تغییر اقلیم دارد‪ .‬توالی این رخدادها ناشی از رفتار پیچیدة مکانی‪-‬‬
‫زمانی بارش است (سانچز و همکاران‪ .)2011،1‬ازطریق شناخت عددی رفتار بارش می‌توان‬

‫‪1. Sánchez‬‬

‫‪353‬‬