Page 61 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان ایلام
P. 61
بررسیتقسیماتکشوریاستانایلامدردورانمعاصر
بدان اشاره کرد ،این مطلب است که استان ایلام ب هواسطه اهمیت موقعیت جغرافیایی و سیاسی
و فرهنگی همواره موردتوجه بوده ،به‌گون های که در دوران متأخر ،این محدوده در قالب یک
محدوده مع ّین جغرافیایی با عنوان «استان ایلام» شناخته و معرفی شده است.
واژه‌های کلیدی :ایلام ،تقسیمات کشوری ،جغرافیا ،استان ،پشتکوه.
.1مقدمه
تقسیمات کشوری به نظام و سازمان اداری ـ سیاسی در هر کشور گفته می‌شود که
به‌صورت سلسله‌مند و نظا میافته طرح‌ریزی شده است .هر کشوری از طریق اجرای تقسیمات
کشوی ،ب هدنبال سهولت در اداره ،مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و تأمین امنیت و بهبود اوضاع
اجتماعی و اقتصادی آن است .مبنای تقسیم‌بندی‌ها در کشورها بر پایة شاخص‌هایی همچون:
شرایط جغرافیایی و محیطی ،تاریخی و فرهنگی ،جمعیتی و مهم‌تر از همه ملاحظات سیاسی،
صورت م یپذیرد .لازم‌ب هذکر است که تقسیمات کشوری دارای سطوح گوناگونی است که از
پایین‌تر سطح تا بالاترین سطح در حوز‌ههای سیاسی ـ اداری و جغرافیایی در کشور را شامل
م یشود.
این تصور که ایران تا قبل از مشروطه فاقد تقسیمات مد ّونی بوده کامل ًا نادرست است.
سابقه تقسیمات کشوری در ایران به دوران باستان می‌رسد .این موضوع از آ نچنان اهمیت و
حساسیتی برخوردار بوده است که حتی برخی اصول آن در کتیبه‌هایی مانند سن گنوشت ههای
نقش رستم و نقش رجب به‌روشنی آورده شده است .نخستین قانون تقسیمات کشوری قرن
بیستم در ایران ،قانون تقسیمات مملکتی مصوب 1285ش است که در آن ایران به چهار ایالت
بزرگ تقسیم شد و سلسله‌مراتب ساختار اداری ـ سیاسی ایران از تصویب این قانون تا آبا نماه
1316ش ،از مملکت ،ایالت ،ولایت ،بلوک و قریه تشکیل می‌شد .در دی‌ماه 1316ش ،با اصلاح
قانون تقسیمات کشوری ،ایران به ده استان و 49شهرستان تقسیم شد و سلسله‌مراتب ساختار
تقسیمات کشوری از بزرگ‌ترین محدوده یعنی استان تا کوچک‌ترین محدوده یعنی دهستان
را دربرمی‌گرفت .یکی از استان‌های غربی ایران ،استان پنجم بود که یکی از شهرستان‌های آن
ایلام بود .شهرستان ایلام از این تاریخ تا سال 1353ش فراز‌و‌نشی بهای زیادی در تقسیمات
کشوری خود داشت و در‌نهایت در این سال از فرمانداری کل به استان تبدیل شد.
اهداف و ضرورت پژوهش :با توجه به اینکه محدوده سیاسی ـ اداری ایلام در دوران
59
