Page 65 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان ایلام
P. 65
بررسیتقسیماتکشوریاستانایلامدردورانمعاصر
تقسیم این ولایت به پیشكوه و پشتكوه اشاره م یشود (صفی‌خان.)56 :1285 ،
.3تقسیمات کشوری ایلام در دورة پهلوی
از این دوره به بعد ،می‌توان در منابع رسمی و دولتی اطلاعات موثق‌تری درباره بخ شهای
مختلف ایلام به‌دس تآورد تا درنهایت نمای کلی ،شاکله ،جغرافیا ،ساختار و نیز تقسیمات
کشوری این منطقه را به استان امروزی ایلام متصل کرد؛ از ای نرو منابع مکتوب اعم از
کتاب‌های جغرافیایی ،فرامین دولتی ،نامه‌های رسمی و غیر‌رسمی ،احکام و قوانین باید
بررسی و کنکاش شوند.
مهندس‌الملک در اثر خود با عنوان «کلیات جغرافیای ایران» ،جدولی ارائه داده است
که در آن اسامی شهرها ،قصبات ایالت یا ولایت و جمعیت آ نها آمده است که از میان
شهرهای كنونی ایلام ،تنها به ایوان اشاره شده كه در ذیل شهرهای ولایت عرا قعجم گنجانده
شده است (مهندس‌الملک .)60 :1300 ،در این كتاب در شرح ایالت و ولایات ایران در ذیل
ولایت لرستان ،به منطقه پشتكوه اشاره می‌شود كه قریب 50فرسخ دارد كه 25فرسخ آن
بسیار حاصلخیز و پوشیده از جنگل و معادن است (همان .)122 :همچنین در جدول اسامی
پایتخ تها و شهرهای معظم و بلوكات عمده و قصبات و قرای معتبر هر ایالت ،ولایت لرستان
متشكل از دو بخش پیشكوه و پشتكوه عنوان شده است .پشتكوه چند قریه دارد كه مه مترین
آ نها حسین‌آباد و امیرآباد است (همان .)125 :در گزارشی كه در سال 1302ش منتشر و
با سربرگ وزارت داخله تأیید شده است ،بی‌اطلاعی حكومت بروجرد و لرستان از اوضاع
پشتكوه و مهاجرت پسران والی پشتكوه به خاك عثمانی از ضعف‌های حكومت بروجرد
به‌شمار آمده است .این امر به‌طور ضمنی ،نشا ندهندة تابعیت اداری پشتكوه از حكومت
بروجرد و لرستان است (سازمان اسناد ملی ،شماره ردیف .)293004224 ،در‌عی نحال هنوز
ب هطور متقن تابعیت پشتكوه را از لرستان نم یتوان بر مبنای اسناد تأیید كرد و تنها بر اساس
شواهد و قراین چنین مطلبی قابل‌بررسی است.
در یكی از این منابع ،در سال 1310ش ،پشتكوه جزء ولایت لرستان ب هحساب آمده است؛
اگ رچه نامی از آبادی‌های آن در میان نیست .لرستان نیز خود یكی از ولایات غربی ایران
را تشكیل م یداده است (گل‌گلاب)185 :1310 ،؛ همچنین ،در تقسی مبندی بیس ت و‌هف تگانة
مسعود كیهان ،قسمت بیس تو‌هفتم ،منطقه لرستان است كه از دو بخش پشتكوه و پیشكوه
63
