Page 133 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کرمانشاه
P. 133
واکاوییچراییرویآوریپادشاهانساسانیبهمنطقهزاگرسمرکزی ...
این پژوهش بررسی دلایل روی‌آوری پادشاهان ساسانی به کرمانشاه است .داده‌های این
پژوهش بر اساس اسناد کتابخانه‌ای جمع‌آوری و مورد مطالعه قرار گرفته است و شیوة تجزیه
و‌تحلیل اطلاعات از گونة کیفی است .نتایج مطالعات نشان می‌دهد که منطقه کرمانشاه به‌دلایلی
همچون؛ عوامل نظامی ،مذهبی،آبوهوای مناسب ،وجود جاده ابریشم ،گرایش به کسب
استقلال از مراکز مذهبی و نیز عوامل تجاری و اقتصادی مورد توجه شاهان ساسانی بوده است.
واژه‌های کلیدی :زاگرس‌مرکزی ،کرمانشاه ،پادشاهان ،دورة ساسانی.
.1مقدمه
زاگرس ،رشته‌کوهی است که از غرب تا جنوب‌غربی فلات ایران کشیده شده‌است .غرب
مركزی ایران یا ب هعبارتی دیگر زاگرس‌مركزی شامل :استان‌های لرستان ،ایلام ،همدان،
کردستان و كرمانشاه م یشود كه از نظر باستا نشناسی ،حوزة فرهنگی مهمی به‌شمار می‌آید
(هژبر ینوبری و شیشه‌گر .)2 :1386 ،این محدوده جغرافیایی ،دارای کوه‌های مرتفع ،دش تهای
میان‌کوهی بزرگ و کوچک ،مسطح و مرتفع و دره‌های کوچک و بزرگ است که با داشتن
این ویژگی‌های منحصر به‌فرد طبیعی ،محل مناسبی برای مردمان در ادوار مختلف بوده است.
یکی از مناطق مهم زاگرس مرکزی که در دوران مختلف تاریخ ایران بسیار حائز اهمیت بوده
منطقه کرمانشاه است .کرمانشاه منطقه‌ای کوهستانی ،مرتفع در حاشیة مرزهای طبیعی فلات
ایران و جلگة بین‌النهرین قرار دارد .سراسر‌آن را قله‌ها و ارتفاعات سلسله کوه‌های زاگرس
پوشانده و در محدودة این استان به‌صورت مجموعه‌ای از رشته‌کوه‌های موازی پدیدارشدند که
دشت‌های مرتفع کوهستانی در میان آنها شکل گرفته و بستر گذرگاه مهم زاگرس را ب هوجود
آورده است .و با توجه به آبوهوای کوهستانی ،وجود پناهگاهه‌ا و غارهای طبیعی از دورة
پارینه‌سنگی تا امروز مورد توجه جوامع انسانی بوده است.
همچنین؛ کرمانشاه شاهراه تمد نها و از لحاظ تاریخی ب هعنوان دروازة ورود اقوام به بی نالنهرین
شناخته م یشود .همواره از امتیاز پیشرفت تجاری برخوردار بود و یکی از تأثیرگذارترین مراکز
تجاری در هزارة چهارم ق .م محسوب م یشد .تجار و دلالان این منطقه با اهل شوش معامله و
دادوستدم یکردند.کالاهایتجاریچینوجنو بشرقآسیاازکرمانشاهبهخاورمیانهصادرم یشد؛
زیرا هما نطور که در متون تاریخ یآمده است؛ راه ارتباطی متمایز (معروف به راه شاهی) بین فلات
ایران ،چین و هند از یک‌طرف و ساکنان بی نالنهرین بوده است (افشا رسیستانی)515 :1378 ،
131
