Page 33 - فصل اول-جغرافیای تاریخی/ استان کردستان

‫‪ /33‬استان کردستان‬

‫براساس آمار ارائهشده دربارة قریهها و قصبات ولایات كشور كه در سال ‪ 1307‬به وزارت داخله ارسال شده است‪( ،‬همان‪،‬‬
‫شماره ردیف‪ )293001287 :‬بلوكات كردستان عبارتاند از‪ :‬بلوك اسفندآباد‪ ،‬تیلكوه‪ ،‬جوانرود‪ ،‬چهاردولی‪ ،‬حسینآباد‪ ،‬خورخوره‪،‬‬

‫روانسر‪ ،‬سقز‪ ،‬گاورود‪ ،‬مریوان و ئیلاق‪.‬‬
‫در یک تقسیمبندی بیست و هفتگانه از ایران در سال ‪ ،1311‬كردستان در قسمت بیست و دوم قرار دارد كه خود به‬
‫دو بخش كردستان صحنه و گروس تقسیم شده است‪ .‬ناحیة كردستان صحنه به یازده بلوك زیر تقسیم شده است‪ :‬اسفندآباد‪،‬‬

‫بانه‪ ،‬تیلكوه‪ ،‬چهاردولی‪ ،‬خورخوره‪ ،‬روانسر‪ ،‬ریوان [مریوان]‪ ،‬سقز‪ ،‬سارال‪ ،‬كلاترزان و ییلاق [ئیلاق]‪.‬‬
‫تقسیمات حكومتی گروس نیز عبارت است از‪ :‬بیجار‪ ،‬پیرتاج‪ ،‬خسروآباد‪ ،‬سیلتان‪ ،‬سیاهمنصور‪ ،‬كرّانی و نجفآباد (كیهان‪،‬‬
‫‪ .)444-450 :1311‬بدینترتیب‪ ،‬میتوان گفت كه گروس همواره جزء حكومت كردستان بود؛ اما بهدلیل اهمیتی كه در میان‬
‫سایر توابع كردستان داشت بهصورت حكومتنشینی مستقل و گاه در زیرمجموعة ایالت كردستان و گاه بهصورت جداگانه‬

‫اداره میشد‪.‬‬

‫كردستان از زمان قانون تقسیمات كشوری‬
‫سال ‪ 1316‬تا ‪( 1337‬ایجاد استان كردستان)‬
‫براساس قانون تقسیمات كشوری در تاریخ شانزده آبان ‪ ،11316‬كردستان با مركزیت سنندج بهعنوان یكی از شهرستانهای‬
‫استان غرب در كنار گروس‪ ،‬كرمانشاهان‪ ،‬باوندپور‪ ،‬پشتكوه‪ ،‬لرستان‪ ،‬بروجرد‪ ،‬همدان‪ ،‬ملایر‪ ،‬خرمشهر و آبادان‪ ،‬خوزستان و‬

‫كهگیلویه قرار گرفت‪.‬‬
‫این قانون در تاریخ ‪ 1316/10/19‬اصلاح شد و كشور به ده استان تقسیم شد‪ 2.‬براساس این تقسیمبندی‪ ،‬استان پنجم از‬
‫شش شهرستان ایلام‪ ،‬سنندج‪ ،‬شاهآباد‪ ،‬كرمانشاهان‪ ،‬ملایر و همدان تشكیل شد‪ .‬شهرستان سنندج هشت بخش به نامهای‬
‫اویهنك‪ ،‬پاوه‪ ،‬سنقر‪ ،‬سنندج‪ ،‬قروه‪ ،‬كامیاران‪ ،‬مریوان و میرانشاه داشت (شهرستان بیجار با یك بخش به نام بیجار و‬

‫بخشهای بانه و سقز نیز در این قانون جزء شهرستان مهاباد و در استان چهارم قرار گرفتند)‪.‬‬
‫در سال ‪ ،1319‬ادارات تابعه در استانها ملزم شدند برای پرهیز از اشتباه بین اسم دو شهر سنقر و سقز‪ ،‬به اسم‬
‫سنقر پسوند كلیایی و به اسم سقز پسوند سنندج را اضافه كنند‪ .‬از سال ‪ 1321‬تا سال ‪ ،1326‬تغییراتی در تقسیمات‬

‫كشوری استان پنجم و شهرستان سنندج رخ داد كه به آنها اشاره میشود‪:‬‬
‫در سال ‪ 1321‬بخش سنقر از شهرستان سنندج مجزا و ضمیمة شهرستان كرمانشاهان شد‪.‬‬

‫‪ .1‬برای آگاهی از مفاد قانون تقسیمات كشوری آبان ماه ‪ ،1316‬ر‪.‬ک به‪ :‬فریدیمجید‪ ،‬فاطمه (‪ .)1390‬سرگذشت تقسیمات کشوری ایران‪ :‬از ‪1285‬‬
‫تا ‪1385‬ه‪.‬ش (ج‪5 .‬؛ فاطمه دفتری و نجمه ملکپور‪ ،‬مولفان همکار؛ حسن حبیبی‪ ،‬مقدمهنویس)‪ .‬بنیاد ایرانشناسی‪.‬‬

‫‪ .2‬برای آگاهی از مفاد قانون تقسیمات كشوری دی ماه ‪ 1316‬و اسامی استانها و شهرستانهای کتاب ر‪.‬ک به‪ :‬همان‬