Page 280 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 280
تاریخ،فرهنگوهنراستانکهگیلویهوبویراحمد
در این دوره ،چرام نیز دچار تحولاتی در زمینة وسعت قلمرو شد و علاوه‌بر ناحیة
سردسیری (صرام) ناحیة گرمسیری و آباد بلادشاپور نیز ضمیمة چرام شد .در این دوره برای
نخستین‌بار از طایفة الوار ممسنی چرام گزارش داده‌می‌شود .طایفة الوار ممسنی با 14گروه
قومی که شامل غالب طوایف فعلی ساکن در ایل‌های چرام ،بویراحمد ،دشمن‌زیاری ،طیبی
و گروه‌های قومی از فارس بوده و همین گستردگی جمعیت و قلمرو باعث به‌وجودآمدن
دو واقعة بسیار مهم در اواخر دورة فرمانروایی محمد خدابندة صفوی شد و هرکدام به مدت
دو سال برای دربار صفوی دردسرهای بسیاری ایجاد کردند.
با قدرت‌یابی نادرشاه ،در اثر تغییراتی که نادر در ترکیب قومی کهگیلویه ایجاد کرد،
باعث فروپاشی طایفة الوار ممسنی چرام شد و ایل جدید چرام از اجتماع طوایف پراکنده،
شکل گرفت .از این دوره با شکل‌گیری ایل‌های جدید ،قلمرو ایل چرام محدود به منطقه‌ای
سردسیری و گرمسیری شد که بسیار محدودتر از قلمرو چرام در دورة صفوی بود .از
آغاز دورة قاجاریه به‌دلیل وجود ناامنی ،چرام از رونق افتاد و این سرزمین به‌واسطة
غارت‌های مداوم ایل‌های همجوار ،خالی از سکنه شد و در دورة مأموریت میرزافتاح
گرم‌رودی (1261-1260ق ).با دعوت از مهاجران و ایجاد امنیت و مهیاکردن شرایط تولید
از سوی حاکمان دولتی چرام ،بار دیگر موردتوجه واقع شد .در دورة ناصری و حکومت
احتشام‌الدوله بر ایالت کهگیلویه و بهبهان ،برای کنترل عشایر طسوج چرام به‌عنوان مرکز
تابستانی حکمران این ایالت برگزیده شد .حوالی مشروطه ،بختیاری‌ها ملک چرام را
خریدند و به این ترتیب شرایط مداخلة بختیاری‌ها در چرام فراهم شد .در سال 1328با
خرید ملک چرام توسط اسکندرخان چرامی ،برای همیشه به دخالت دیگران پایان داده
شد .نکتة درخور اهمیت در این دوره برای جلوگیری از غارت‌های مداوم کلانتران چرام
در اواخر دورة قاجار تا سال 1332همواره در اطاعت کامل از حکومت مرکزی تلاش
می‌کردند و به همین دلیل چرام در پذیرش تخت قاپو و نهاد‌های مدنی در کهگیلویه و
بویراحمد پیش‌تاز بود.
.7کتابنامه
ابن بلخی ( .)1363فارسنامه ،به اهتمام گای لسترنج و نیکلسون ،چاپ سوم ،تهران :دنیای کتاب.
اب نحوقل ( .)1345صورى‌الارض ،ترجمة جعفر شعار ،تهران :بنیاد فرهنگ ایران.
278
