Page 276 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 276
تاریخ،فرهنگوهنراستانکهگیلویهوبویراحمد
هما نطور كه اشاره شد ،بخش اعظمی از منطقة چرام را كوهستان‌ها در برگرفت هاند .وقوع
این دو واقعه در منطقة كوهستانی آرند كه از مناطق كوهستانی و صعب‌العبور است و به‌وسیلة
دره‌ای باریك و عمیق از جلگه چرام جدا می‌شود ،نشان از موقعیت استراتژیك این منطقه
در حفاظت از اهالی در مقابل هجو ِم مهاجمان دارد .پس شرایط طبیعی نقش بسزایی در تأمین
امنیت مردم این سرزمین داشته است .تقوی‌مقدم با تكیه بر منابع ،هم‌زمان با حملة محمود
افغان به ایران از اقدامات عل یرضابیگ ،رئیس كهگیلویه ،جهت نجات اصفهان و اعزام نیروی
هفت‌هشت هزار نفری جهت مقابله با محمود گزارش می‌دهد (تقوی‌مقدم.)234 :1377 ،
پس از استیلای محمود بر اصفهان كروسینسكی 1خبر از اعزام سپاه محمود افغان به
كهگیلویه و شكست و فرار این سپاه دارد (کروسینسکی .)143 :1363 ،با ظهور نادر در
صحنة نظامی و سیاسی ایران ،كهگیلویه نیز دچار تحولات و همراهی با این سردار ایرانی
شد و منابع از سرداران كهگیلویه‌ای و همراهی آنان با نادر گزارش می‌دهند .پایة اتحاد و
شکل‌گیری ایل کنونی چرام ،به استناد كتب تاریخ محلی در دورة نادرشاه انجام شده است.
با سقوط صفویان و تاج‌گذاری نادرشاه در ساختار ایلی کهگیلویه تغییراتی ایجاد شد و
الوار ممسنی چرام به‌عنوان مهم‌ترین ساختار ایلی کهگیلویه از هم پاشید .تقوی دلیل این
امر را وفاداری گشتاسبی‌ها به صفویان‌می‌داند (تقوی‌مقدم .)82 :1377 ،غفاری گزارش
از همكاری ملاباقر ،سرسلسلة خاندان كلانتری ایل جدید چرام در سركوب كایدان‌موگر
(حاكمان محلی) می‌دهد كه نسبت به حاكم كهگیلویه یاغی شده بودند و به پاداش این
همكاری لقب خانی چرام را دریافت می‌كنند (غفاری.)35 :1374 ،
مؤلف فارس‌نامة ناصری با تقسیم‌بندی فارس به بلوك‌های چندگانه و در طی توضیح
بلوك كوه‌گیلویه ،آن را به دو ناحیة پشت‌كوه و زیركوه تقسیم و چرام را از نواحی پشت‌كوه
می‌داند .فارس‌نامة ناصری ایل‌های كهگیلویه را به سه ایل آقاجری ،باوی و جاكی تقسیم
می‌كند و چرام را از ایل جاكی و در شمار طوایف چهاربنیچه و از الوار بزرگ می‌داند
(حسینی‌فسایی.)14۷۹-14۶۶ :1378 ،
دومورینی ،2موقعیت چرام را از قریة بایاری تا قلعة تا یكورد (تلگرد) به طول چهل كیلومتر
و از كوه ساورز تا باغستان گشتاسب به عرض 15كیلومتر و در پنجاه كیلومتری بهبهان و با
1. Krusinski
2. Demorgny
274
