Page 271 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 271
جایگاهچرامدرایالتکهگیلویه
قلمرو چرام قرار گرفت (گاوبه .)233-230:1359 ،در حال حاضر باتوجه به عوامل تخریب‌گر
انسانی و فرسایش محیطی در طی این ایام و قابل رؤی تبودن بقایای مادی دوران‌های قدیم و
همچنین وجود آ بانبارها در كنار این سنگ‌فرش‌ها ب هخصوص در ناحیة آرند چرام می‌توان
حدس زد كه شعبة تابستانی راه مذكور از پریم به چاسخار چرام و از چاسخار به سمت آرند و
از آرند به بلادشاپور امتداد می‌یافته است (غلامی.)170 :1399 ،
.4دورة دوم (از صفویه تا پایان قاجاریه)
از اوایل دورة صفویه ،ایالت ارجان به ایالت كهگیلویه معروف شد و اغلب اوقات در
دست ایل افشار با مركزیت دهدشت بود (بهاروند .)114 :1370 ،در این دوره ،كهگیلویه به
دو بخش «پشت‌كوه» و «زیركوه» تقسیم می‌شد و چرام به‌عنوان یكی از بخش‌های «پشت‌كوه»
معرفی می‌شد .در دورة صفویه ،كهگیلویه جدا از فارس و به‌عنوان حاك منشینی مستقل درآمد
(بهاروند.)114 :1370 ،
صاحب ریا ضالفردوس ،چرام را ای نگونه توصیف م یكند:
«چرام از مصافات بلادشاپور است و محتوی است بر قرا ء و مواضع بسیار و
ییلاق و قشلاق ب یشمار ...انواع فواكه و اثمار لطیفه در آن محال به حاصل
آید و عسل مصفا و گزانگبین سفید خوب دارد و رودخان ههای متعدد از آنجا
گذشته به بهبهان و زیدون جریان نموده ضمیمه فارس م یگردد ...و این محال
مخصوص الوار ممسنی بلا دشاپور باشد و اسامی طوایف ایشان بر این موجب
است :گشتاسبی ،گرشابی ،زیلائی ،بادلان ی ،تومان ی ،دلاور ی ،دشم نزیار ی،
میركوهكی ،چهار روستاق ،گیو هموئی ،حسن عالی ،بویراحمد اردشیری،
بویراحمد عباسی،قلندر بویری و( »...حسین یمنشی.)33 :1385 ،
این توصیف ،اطلاعاتی از حدود جغرافیایی و وضعیت اقتصادی چرام دورة صفویه در
اختیار مخاطب قرار‌می‌دهد .در این دوره ،چرام علاوهبر مناطق سردسیر ( ُصرام باستانی)،
بر نواحی گرمسیر نیز اطلاق می‌گردیده است (غلامی .)30 :1399 ،در طی توضیح واقعة
ملاهدایت آرندی گفته خواهد شد كه قسمت زیادی از بلا دشاپور آن زمان و همچنین نواحی
گرمسیری گچساران فعلی واقع در «شاه‌بهرام» و «شام‌براکان» تا «آرو» علاوهبر گرمسیر فعلی
چرام ،ضمیمة چرام بود‌هاند و باتوجه به طوایفی كه نام م یبرد مناطق سردسیر آن علاوهبر
269
