Page 284 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 284
تاریخ،فرهنگوهنراستانکهگیلویهوبویراحمد
.1مقدمه
رشته کوه زاگرس از روزگاران نخست مه مترین جایگاه جذب گرو‌ههای قومی در
جنو بغربی ایران بوده است ،چرام ازجمله سرزمی نهای ناحیة زاگرس است که از دو بخش ب ههم
پیوسته ،اما با اقلیم متفاوت گرمسیری و سردسیری تشکیل شده است .یادما نهای موجود در این
سرزمین و گزارش منابع جغرافیایی دور‌ههای نخست اسلامی حکایت از تداوم زندگی و اهمیت
این منطقه دارد ،تپ ههای متعدد با قدمت دور‌ههای ایلامی و حتی قبل از آن به همراه گبرستا نها و
سبک خاص معماری آسیاهای آبی ب هعلاوه قلاع متعدد ،شاهدی بر وجود سبک خاص معماری
و مدنیت در این سرزمین دارد .سرزمین چرام با 1131هزار کیلومتر مربع مساحت (فرمانداری
چرام) در مرکز استان کهگیلویه واقع شده است .این سرزمین از دو بخش سردسیری و گرمسیری
تشکیل شده است .چرام در منابع نخست اسلامی بخشی از َرم گیلویه و شامل مناطق سردسیری
بود (گاوبه )131 :1359 ،که در دورة صفویه بخش جلگ های و آباد بلاد شاپور نیز به قلمرو آن
اضافه شد و قری هها و سکونتگا‌ههای بسیاری را در بر م یگرفته است (حسین یمنشی.)33 :1385 ،
هرچند چرام از دورة قاجاریه دچار تغییرات قلمرو شد؛ اما همچنان بخش آباد بلاد شاپور باستانی
ب هعلاوه بخ شهایی از مناطق سردسیری استان کهگیلویه و بویراحمد را در بر م یگرفت (گاوبه،
.)132 :1 359سرزمین پر آب چرام با آ بوهوای مناسب ،بنابر شواهد موجود از روزگاران قدیم
ب هعنوان یكی از نواحی رم گیلویه و بخشی از سرزمین فارس محسوب م یشد (اصطخری:1373 ،
.)98این سرزمین با توجه به شرایط جغرافیایی،اقلیمی و تجاری مورد توجه بخشی از گرو‌ههای
قومی قرار گرفت و در این منطقه سكنی گزیدند .در جلگة چرام و سرفاریاب محوط ههای تاریخی
وجود دارد كه ه ماكنون نیز برخی از این محوط هها شواهدی از زندگی در گذشته را در سطح خود
به یادگار دارد .طی پژوهشی كه از آثار سطحی این محوط هها انجام شده است ،بیش از ده محوطة
تاریخی مطالعه شده است .پس از استقرار سلسلة صفویان،ب هدلیل اهمیتی كه در این دوره ،ایالت
كهگیلویه از آن برخوردار بود و به تعبیری شكوفایی ارجان قدیم با مركزیت دهدشت از آن
برخوردار شد ،آثاری از آن دوره هنوز مشاهده م یشود و در دسترس است كه جلگة چرام
ب هدلیل پر آبی و حاصلخیزی در این دوره ب هعنوان مركز كشاورزی و با نام بساتین دهدشت در
منابع از آن یاد شده است (باور .)105 :1 324 ،در این جلگه محوط ههایی به یادگار گذارده شده
است كه در جا یجای این منطقه ،یادآور زندگی و سكونتگا‌هبودن آن است .وجود مجموع ههای
282
