Page 335 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 335
بررسیبلادشاپوردرمنابعتاریخیدوراناسلامیباتأکیدبرعصرصفوی
مسائلی است که در این مقاله بررسی شده است .این پژوهش در پاسخ به این دو سؤال نگاشته
شده است .۱ :بلادشاپور در گذر تاریخ چه وضعیتی داشته است؟ و .۲چه مؤلفه‌هایی در
بلادشاپور وجود داشته که از زمان ساسانیان تا زمان قاجار به حیات شهری خود ادامه داده
است؟ روش و ابزار گردآوری داد‌هها در این تحقیق ،اسنادی و کتابخانه‌ای است.
واژه‌های کلیدی :صفوی ،قاجار ،دهدشت ،بلادشاپور ،کاروان‌سرای دهدشت
.1مقدمه
بلادشاپور نام بافت قدیمی شهر دهدشت در جنوب غربی ایران است .دهدشت مرکز
شهرستان کهگیلویه است که در استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده است .بلادشاپور در
ناحیة گرمسیری غرب استان کهگیلویه و بویراحمد و در حاشیة شهر دهدشت واقع است.
بلادشاپور به‌عنوان یکی از مراکز سکونت در دورة صفوی و بازرگانی با بندرهای جنوبی،
نقش مهمی در اقتصاد و بازرگانی زمان خود داشته است .بافت قدیمی بلادشاپور با ۴۵هکتار
وسعت ،یکی از بزرگ‌ترین باف تهای تاریخی ایران ب هشمار می‌آمد؛ اما این بافت به‌دلیل
توسعة شهرنشینی تخریب شد و ه ماینک ۳۷هکتار از این شهر قدیمی باقی مانده است.
باتوجه به موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی این شهر و اینکه کوتا هترین راه میان بنادر جنوبی
و مرکز حکومت صفویان (اصفهان) بود ،اهمیت خاصی داشت .وجود را‌ههای سن گفر ششده
و پ لهای متعدد و مرکزیت تجاری آن ،حکایت از این دارد که شاخ ههای فرعی جاده ابریشم از
این شهر عبور م یکرد .احتمال ًا این شاخة فرعی به ترتیب از مسیر دهدشت ،سرفاریاب ،جخونه،
مارگون ،پاتاوه ،کاکان ،سده ،آسپاس ،دژکرد ،اقلید و ابرکوه به سمت یزد بوده و مسیر دیگری
نیز از پاتاوه به سمت پل قرح و سمیرم داشته که به اصفهان ختم م یشده است .وجود ارگ
قدیمی ،دو هزار خانه ،مسجدها ،گرماب هها ،کاروا نسرا ،زیارتگا‌هها و برج و باروی گرداگرد
شهر ،مجموعه بناهای باق یمانده از این بافت تاریخی است که بخشی از آن بازسازی شده است.
سنگ لاشه ،گچ ،ساروج ،خاک ،نی و تنبوشة سفالی ،عمد‌هترین مصالح ساختمانی ب هکاررفته
در بافت قدیم شهر دهدشت هستند .بافت تاریخی دهدشت به شمارة ۱۶۸۹/ ۳در سال ۱۳۶۴
در فهرست آثار ملی ایران به ثبت تاریخی رسیده است .کاروا نسرای این شهر در سال ۱۴۰۰
نمایندة کاروا نسراهای تاریخی ایران در سازمان جهانی یونسکو شده است.
بلادشاپور ،شهری مذهبی و تجاری در گذشته بوده است که این درآمیختگی هنر و مذهب،
333
