Page 338 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 338
تاریخ،فرهنگوهنراستانکهگیلویهوبویراحمد
بیشتر متعلق به دوران آل‌بویه ،اتابکان و صفویان هستند حکایت از رونق ارتباطی -اقتصادی
منطقه ،طی این دوران است .دستة دیگر بناهای مرتبط با راه‌های منطقه ،پ لهای برجا یمانده
هستند که باتوجه به نبودن اسناد کافی برای تاریخ‌گذاری آنها ،تنها با مطالعة تطبیقی می‌توان
به شباهت‌های نسبی میان آنها دست یافت .قرارگیری این پ لها بر مسیر راه‌ها و امتداد
کاروان‌سراهای منطقه ،حاکی از آن است که هم‌زمان با رونق راه‌های منطقه ،برخی از پل‌ها
ساخته و برخی دیگر نیز بازسازی شد‌هاند.
محمود دهقانی ،استاد دانشگاه تکنولوژی سیدنی استرالیا ،که پیش از این برای بررسی
تاریخ دورة صفویه به این شهر سفر کرده در یادداشتی نوشته است« :وقتی برای پژوهش
در راستای تاریخ معماری پرآوازة دورة صفویه از طرف دانشگاه تکنولوژی سیدنی استرالیا
به ایران سفر کردم ،در نظر داشتم اطلاعاتی مکتوب از شهر دهدشت در استان کهگیلویه و
بویراحمد نیز به‌دست بیاورم ،ولی آگاه شدم که کارهای پژوهشی عمیق ،به‌ویژه در گسترة
تاریخ معماری در شهرهای کوچکی چون دهدشت صورت نگرفته است .در این مورد خاص،
تنها تاری خ‌نویس و جهانگرد اروپایی‌ای که صحبتی به میان آورده ،هانس گاوبه است که تهیة
کتاب‌هایش در خارج آسا نتر از خود دهدشت است» .او در ادامه می‌نویسد« :هانس گاوب ه
ضمن مطالعة آثار پیشینیان ازجمله احسن‌التقاسیم مقدسی ،برای پژوهش دربارة شهرسازی
به دهدشت سفر کرده است .هرچند استوکلر ،بل ،استین و هاریسن هم دهدشت را توصیف
کرده‌اند اما در تحقیقات آنها چندان به ساختمان‌های شهر اشاره نشده که چه‌کسی آنها را
ساخته است» ،ولی هانس گاوبه می‌نویسد« :این را باید ،تنها نمونة معماری و شهرسازی دوران
صفویه دانست» .یادآوری این شهر در سفرنامة ناصرخسرو قدمت پیش از تاریخی و چندین
هزارساله را برای این گوشه از خاک ایران رقم م یزنند.
شاطری و خسروی ( ،)۱۳۹۵در مقاله‌ای با عنوان مطالعة معماری بافت قدیم شهردهدشت،
به معرفی پیشینة تاریخی مهم‌ترین آثار معماری ب هجای‌مانده از بافت قدیم شهر دهدشت نظیر
مسجد ،کاروان‌سرا ،آ بانبار ،بازار ،حمام‌ها و دالان‌های زیرزمینی و همچنین علل و عوامل
تخریب این آثار پرداخت هاند.
با اتکا به آنچه گفته شد و پیشینیة پژوهش ،نم یتوان به پژوهشی مستقل در موضوع ساختار
شهری بلادشاپور در گذر تاریخ دست یافت ،لذا پرداختن به این موضوع ضروری و انجام چنین
تحقیقی برای شناخت تاریخ و فرهنگ بلادشاپور (دهدشت) و معرفی ظرفی تهای گردشگری و
336
