Page 171 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان ایلام
P. 171
بررسیاختلافاتمرزیایرانوعراقدرقرنبیس تو‌یکم
وجودی ،بشر از زمانی که توانست محدودة تحت حاکمیت خویش را مشخص سازد در اندیشة
حفاظت از آن بر‌آمده و سعی کرده است با روش‌های مختلف مرزهای قلمرو خود را تا حد
امکان کنترل و مدیریت کند (حاف ظنیا و جا نپرور)4:1392 ،؛ چر‌اکه مرزهای با توجه به
ماهیت خود همواره به‌نوعی آمیخته با دفاع نظامی از سرزمین‌های ملی در برابر حمله ارتش
کشورهای متجاوز بوده‌اند و هر دولتی که بخواهد در داخل کشور خود امنیت را برقرار کند،
باید از مرزهای مطمئنی برخوردار باشد ،در غیر این صورت ،مشکلات ناشی از ناامنی مرزها،
مانع هر‌گونه سازندگی و پویایی درون کشور خواهد شد (سالاری .)4 :1386 ،ب رای ناساس
می‌توان گفت اگر این کارکرد ذاتی مرزها ،یعنی تأمین امنیت به هر دلیل نتواند خوب
عمل کند ،زمینه ایجاد اختلافات مرزی بین کشورهای همسایه فراهم م یشود .با توجه به این
اهمیت و جایگاه اختلافات ناشی از تأمین امنیت بین کشور عراق و ایران ،می‌توان مهم‌ترین
این عوامل را در قالب چهار مورد به‌صورت ذیل در نظر گرفت:
سیاست‌های امنیتی متفاوت؛
سیاست دفاعی متفاوت؛
حضور نیروهای مداخله‌گر؛
وضعیت کنترل و نگهداری از مرزها (مرزبانی).
.2-5اختلافات مبتنی بر کارکردهای اکتسابی مرزها بین دو کشور عراق و ایران
.1-2-5اختلافات ناشی از کارکرد اقتصادی مرز بین دو کشور
هر حکومت در فضای جغرافیایی سرزمین خود دارای یک سیستم اقتصادی خاص است
که متناسب با ظرفی تها و نیازهای آن فضای جغرافیایی و توانای یهای سیستم حکومتی جهت
پاس خدهی به نیازهای شهروندان آن نظیر اشتغال و غیره ،شکل گرفته است .برای حفظ این نظام
اقتصادی و تحت تأثیر قرار نگرفتن ناشی از جریان کالاها و افراد از سایر کشورها ،حکوم تها
کارکرد اقتصادی را برای مرزهای خود تعریف م یکنند (جا نپرور .)60 :1396 ،همچنین یکی از
کارکردهای اقتصادی مرزها این است که محدوده معینی را مشخص م یکند تا قوم از آن محدوده
بهر‌هبرداری اقتصادی کند و مانع نفوذ و دخالت و استفاده اقتصادی سایرین از آن محدوده شود
(خطابی)2 :1374 ،؛ چر‌اکه مناطق مرزی دارای شرایط خاصی هستند و ضرورت مشارکت
اقتصادی و توسعه اقتصادی این مناطق از اهمیت بالایی در امنیت یا عدم امنیت این آ نها
169
