Page 84 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان ایلام
P. 84
تاریخ ،فرهنگ و هنراستان ایلام
رودخانة آبدانان بوده كه آب آشامیدنی این شهر و آبیاری بخشی از مزارع كشاورزی را تأمین
م ی‌کرده است.
این شهرستان از تاریخ و قدمتی دیرینه برخوردار است و آثار ارزندة تاریخی سراسر
آن را فراگرفته است .گورگبران و قلعة كرودیت ازجملة آن‌هاست كه از اهمیت تاریخی
فراوانی برخوردارند (شهرهای ایرانشهر ،1389 ،ج .)49 :1به‌واسطة فراوانی چشم هسارهای
گوارا رفت هرفته این منطقه آبدانان خوانده شد .برخی سابقة آن را به‌روزگار فرهنگ و تمدن
شوشی و عیلام نسبت م یدهند .از سویی ،به‌سبب آب‌وهوای خوش ،مکان خوبی برای قشلاق
عشایر بود و از سال 1313ش که قانون اسکان عشایر به اجرا درآمد ،طوایفی این منطقه را
برای سکونت دائمی خود انتخاب کردند؛ تا جایی‌که در سال 1350ش به‌عنوان مرکز بخش
برگزیده شد و به‌صورت شهری ابتدایی درآمد (سعیدیان.)55 :1379 ،
3ـ .2ایلام
«عیلام» واژه‌ای آکدی است و در زبان ایلامی به معنای سرزمین مرتفع است .سومر یها
سرزمین ایلام را «نیم» م ینامیدند .عیلامی‌ها سرزمین خود را «هلتمتی» م یخواندند :مرکب از
دو جزء «هل» به معنی سرزمین و «تمتی» به معنی خدایان مقدس .درمجموع ،یعنی سرزمین
خدایان یا سرزمین مقدس .در تورات 29بار و در کتاب عهد جدید یک‌بار به نام ایلام
اشاره شده است .در کتاب مقدس ،نام عیلام بیشتر به‌عنوان قبیلة بنی‌اسرائیل ذکر شده و
مطلب تاریخی به دست نم یدهد (بیرانوند .)1 :1381 ،معانی دیگر ایلام عبارت است از :طعام
عروسی ساختن ،مهمانی عروسی کردن ،به طعام عروسی کسی را بردن ،ولیمه دادن ،مهمانی
عروسی دادن و مجتمع و فراهم آمدن خوی و خرد .این معانی همگی با ُمس ّما و متناسب با
ویژگی‌های منطقه‌ای و بومی ساکنان این نواحی است (دهخدا ،ذیل واژة ایلام؛ اکبری:1386 ،
.)73دهخدا دربارة صورت نوشتاری ایلام با عین آغازی چنین نظر داده که در محاورات و
نقل‌قول‌ها ذکر نام ایلام به‌صورت «عیلام» غلط است؛ زیراکه عیلام با ع به معنای کفتار نر است
(دهخدا ،ذیل واژة ایلام).
در كتیبه‌های بابلی ،ایلام را «اِلاْمتو» یا «اِلام» به معنای «سرزمین كوهستان یا سرزمین
خورشید» خوانده‌اند و همین واژه در یونانی «الیمائیس» شده است .در ظاهر ،هر سه واژه از
كلمة «اِلامو» گرفته شده است .برخی نیز معتقدند ایلام از دو كلمة «ایل» و «ام» به معنی «سرزمین
82
