Page 87 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان ایلام
P. 87
ملاحظاتیدربارۀوجهتسمیۀشهرست ان‌هایاستانایلام
گویش‌های فارسی «آف» و «آو» گویند (دهخدا ،ذیل واژة آب) .پارة دیگر آن «دهر» به
معنی آسیاست .بنابراین« ،آب هر» معرب «آب وهر» به معنای آب‌آسیاست .یاقوت حموی
نقل می‌کند :بعضی ایرانیان به من گفتند که آب هر یا ابهر که آمیخته از آب و هر به معنی
آسیاست (دهخدا ،ذیل واژه‌های ابهر و هر).
این شهرستان بعدها «بدره» نامیده شد .بدره در فرهنگ‌ها به معنی سبک‌نگر یا تمام‌نگر
و نیز کیسة دوخته‌شده از چرم و پوست و پارچه است که در آن پول یا زر یا سکه می‌نهند.
واژة بدره از دو جزء «بدر» و «ه» پدید آمده است« .بدر» در فرهنگ‌ها به معنی ماه کامل
و ماه شب چهارده است« .ه» نشانة بستگی است .ازآنجاکه این ناحیه و پیرامون آن
خوشآبوهواست و چشم‌اندازهای زیبا و دلپذیر ،باغ‌ها ،گلزارها ،رودها و چشمه‌سارهای
بسیاری دارد ،همانند تابلویی زیبا و دیدنی و خاطره‌انگیز است و همچون «بدره» و ماه کامل
است و آن را «بدره» خوانده‌اند .بدره‌روی هم یعنی شهری وابسته و نام‌بردار به ماه شب
چهارده (افشار سیستانی ،1392 ،ج.)271 :1
عدهای واژة «بدر» را به معنای ماه گرفته ،می‌گویند چون شهر با مناظر طبیعی و
چشمه‌سارهایش همانند ماه تمام زیبا و د ل‌انگیز است ،این شهر را بدره نامیده‌اند .عدهای نیز
بدره را همان نام باستانی «با َدریا» می‌دانند كه در مسیر تاریخ به «بدریه» و سپس« ،بدره» تغییر
یافته است .از نظرگاه جغرافیای تاریخی ،ناحیة بادریا حدود بدرة كنونی را در بر می‌گرفته كه
به آن «بیات» هم گفته می‌شد (شهرهای ایرانشهر ،1390 ،ج.)120 :2
3ـ .5چرداول
چرداول در لغت به معنای سرزمین آباد و هموار است .چرداول ،چاردول یا چهاردول به
معنی سرزمین حاصلخیزی است که از چهار دره تشکیل شده است .چرداول از کلمة چهاردول
گرفته شده« :دول» در زبان ُکردی به معنای مکان صاف و مسطح است .ازای نرو ،چرداول به
چهار دول به نام‌های دول آسما نآباد ،دول زنجیره تا سرابله ،دول ریز‌هوند و دول لکستان
دلالت دارد .برخی نیز معتقدند چرداول به معنی صدای مترسک است و از دو واژة «چر»
به معنی صدا و آهنگ و «داول» به معنی مترسک ساخته شده است (واژ‌ه‌یاب ،ذیل واژة
چرداول).
85
