نمایشگاه


بنیاد ایران‌شناسی به عنوان نهادی علمی – پژوهشی و در راستای معرفی ایران به ایرانیان و غیر ایرانیان «مجموعه نمایشگاه‌های بنیاد ایران‌شناسی»‌ را راه‌اندازی کرده است.

ایجاد مجموعه نمایشگاهی از فرهنگ، مردم، طبیعت و ادبیات از ابتدای تأسیس بنیاد ایران‌شناسی همواره از دغدغه‌های بانیان آن بوده است. چنانکه در اساسنامه بنیاد نیز به ایجاد مجموعه‌ای برای آشنایی ایران‌دوستان با مظاهر تمدن و فرهنگ ایرانی تأکید شده است. مجموعه نمایشگاه‌های بنیاد از سال 1388 با راه‌اندازی بخش نمایشگاهی طبیعت ایران و نمایشگاه نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای و عاشورایی کار خود را آغاز و سپس با برپایی نمایشگاه‌های فرهنگ، مردم، ادبیات، نقشه‌های تاریخی خلیج‌فارس و خط و اسناد این مجموعه را تکمیل کرد.

4 نمایشگاه غیرتخصصی طبیعت ایران، فرهنگ ایران، مردم ایران و ادبیات ایران جهت بازدید دانش‌آموزان و عموم و 3 نمایشگاه تخصصی نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای و عاشورایی، نقشه‌های تاریخی خلیج‌‌فارس و نمایشگاه خط و اسناد جهت بازدید پژوهشگران و متخصصان دایر می‌باشد.

یكی از اهداف مهم این مجموعه نمایشگاهی، معرفی و شناساندن این گنجینه گرانبها به كودكان، نوجوانان، جوانان و علاقمندان این مرز و بوم است تا با آگاهی بیشتر سرزمین مادری خود را با تمام مواهب و زیبایی‌های طبیعی‌اش، سنت، فرهنگ و آداب و رسومی که گاهاً رو به فراموشی است، آشنا سازد.

نمایشگاه غیرتخصصی نمایشگاه تخصصی

نمایشگاه‌های غیرتخصصی:

نمایشگاه ادبیات

این نمایشگاه با هدف آشنایی مردم با میراث كهن ادب فارسی و چهره‌های ادبی ایران برپا شده است. در همین راستا‌، آثار نظم و نثر شعرا و نویسندگان شاخص ایران به شكلی هنرمندانه بر دیوارها و ستون‌های میانی تالار به نمایش درآمده كه همراه با گزیده‌ای از زندگینامه آنان در كنار مجموعه‌ای از تابلوها، مجسمه‌ها و صنایع دستی مرتبط با ادبیات ایران در معرض دید عموم قرار گرفته است. همچنین با اجرای برنامه‌هایی در حوزه‌ ایران‌شناسی كودك و نوجوان در این تالار، كودكان و نوجوانان با مفاهیم مرتبط با حوزه ایران‌شناسی آشنا خواهند شد.

نمایشگاه طبیعت

طبیعت ایران با تنوع بسیار در گونه‌های گیاهی و جانوری و همچنین تنوع اقلیمی، مظاهر طبیعی بسیار زیبایی را به نمایش گذاشته است. نمایشگاه طبیعت ایران نیز با ارائه اطلاعات از جلوه‌های مختلف طبیعت ایران به معرفی و شناساندن این مواهب و زیبایی‌های طبیعی به کودکان، نوجوانان و علاقمندان این مرز و بوم می‌پردازد. به همین منظور این نمایشگاه با کمک کتاب، فیلم، عكس، صفحه‌ها و بانك‌های اطلاعاتی و سایر ابزارهای كمك ‌آموزشی به معرفی طبیعت دیرینه و كنونی ایران، گونه‌های گیاهی (زراعی، مرتعی، دارویی و ...)، میوه‌ها و محصولات ایران، گونه‌های جانوری (موجود و در حال انقراض)، كوه‌ها، رودها، دریاها، كویرها و بیابان‌ها و ... پرداخته است.

نمایشگاه مردم

بنیاد ایران‌شناسی نمایانگر فرهنگ، آداب و رسوم و تمدن اقوام مختلف كشورمان در طول دوران‌های گذشته و حال است. بر كسی پوشیده نیست كه آداب و رسوم و فرهنگ شفاهی این سرزمین كه سینه به سینه و نسل به نسل به ما رسیده در رسوخ صنعت و زندگی مدرن ماشینی امروز در حال فراموشی و از بین رفتن است. خاطره گرمای زیر كرسی خانه مادربزرگ در زمستان، بوی خوش نان محلّی و لباس‌های پر نقش و نگار اقوام مختلف و عشایر آن جزئی از هویت جمعی مردمان این سرزمین است؛ اما آیا نسل‌های بعد نیز لذت این لحظات را درك خواهند كرد؟ تلاش بنیاد ایران‌شناسی در بخش مردم‌ ایران بر آن است تا سرحد امكان با گردآوری و ارائه نمونه‌هایی از آنچه با مردم ایران، سنت‌ها و آداب و رسوم آنان گره خورده است، خرده فرهنگ‌های اقوام و ساكنان نقاط گوناگون ایران را در منظر چشمان علاقمندان مجسم نماید. به تصویر كشیدن جشن‌های ساده محلی یا جشن‌های فراگیر نظیر نوروز و سایر آداب و رسوم ملی و مذهبی، بخش دیگری از تلاش‌های مجموعه نمایشگاه‌‌های ایران‌شناسی در بنیاد ایران‌شناسی است.

این نمایشگاه به کمک عکس، فیلم، ماکت و سایر ابزارهای کمک آموزشی به ارائه و معرفی بخشی از آداب و رسوم، فرهنگ و تمدن اقوام مختلف ایران می‌پردازد. بخش تصاویر با معرفی چهره‌های ‌مردم، حضور آنها را در عرصة مشاغل، مراسم آئینی و مذهبی، محیط‌های آموزشی، جشن‌ها و مسابقات محلی را به نمایش گذاشته شده است. در این مجموعه مظاهری از اشتراكات فرهنگی همة ایرانیان نظیر سفرة هفت‌سین، كرسی، سفرة شب یلدا، سفرة زیبای عقد و ... در معرض دید بازدیدكنندگان علاقمند قرار دارد. همچنین یک خانة روستایی با تمام جزئیات زندگی روزمره در آن، مراحل پخت نان به عنوان غذای اصلی ایرانیان و سایر وسایل معیشتی و زندگی مردم را می‌توان در این بخش مشاهده كرد.

نمایشگاه فرهنگ

نمایشگاه دائمی فرهنگ با ارائة مجموعه‌ای از تصاویر و تعاریف از ابنیه و معماری ایرانی، انواع سكونتگاه‌های شهری و روستایی، نمونه‌هایی از اماكن آئینی در بخش معماری، همچنین مروری بر تاریخ ایران بر مبنای بناهای به جای مانده از هر دورة تاریخی، تصاویر و شرحی از مشاهیر و ایران‌شناسان و مواردی دیگر، دریچه‌ای به فرهنگ كهن و تاریخ پر فراز و نشیب این سرزمین گشوده است. همچنین معرفی صنایع دستی برخی از نقاط ایران مانند ترمه یزد و آذربایجان شرقی، پته‌ كرمان، سوزن‌دوزی و سكه‌دوزی سیستان و بلوچستان، نمونه‌هایی از فرش، گلیم، گبه و ... نیز از دیگرشاخصه‌های این بخش است.

نمایشگاه‌های تخصصی:

نمایشگاه قهوه‌خانه‌ای

نمایشگاه دائمی نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای و عاشورایی به ‌عنوان بخشی از مجموعه نمایشگاه‌های تخصصی ایران‌شناسی، شامل حدود ۱۰۰ تابلوی نقاشی تاریخی و معاصر با موضوع‌های ملی، مذهبی و عاشورایی است.

معاصر با موضوع‌های ملی، مذهبی و عاشورایی است. طراحی این تابلوها در سبک‌های قهوه‌خانه‌ای و شمایل‌سازی با تکنیک‌های مختلف رنگ و روغن، آبرنگ، طراحی با مداد، چاپ سنگی و راپید انجام شده است. در این مجموعه آثاری ارزشمند با قدمت تاریخی مشاهده می‌شود که از آن جمله، می‌توان به تابلویی از قرن 12 هجری اشاره کرد. همچنین تعدادی از آثار استاد وفایی که براساس دوازده بند ترکیب‌بند محتشم کاشانی طراحی شده است، در این سالن در معرض دید عموم قرار دارد.

نمایشگاه خلیج‌فارس

نمایشگاه دائمی نقشه‌های تاریخی خلیج‌فارس شامل ۵۰ نقشه تاریخی است که بر اصالت نام خلیج‌فارس تأکید کرده‌اند. نقشه‌های این نمایشگاه را نقشه‌نگاران و كارتوگرافان مسلمان و اروپایی در ادوار گوناگون ترسیم كرده‌اند كه شامل نقشه جهان، نقشه جنوب غربی آسیا، نقشه خاور نزدیك و اروپا، نقشه امپراطوری اسكندر مقدونی، نقشه امپراطوری هخامنشیان، نقشه امپراطوری اشكانیان، نقشه ایران دوره صفویه، نقشه ایران دوره قاجاریه، نقشه جزیرى‌العرب، نقشه عربستان؛ و نقشه‌های محدودتر مانند نقشه فارس، خوزستان و كرمان، نقشه گمبرون (تنگه هرمز) و سرانجام نقشه‌هایی از خلیج‌فارس‌ است که توسط نقشه‌نگاران مسلمان و اروپایی ترسیم و در این مجموعه به نمایش گذاشته شده است.

نمایشگاه اسناد

نمایشگاه خط و اسناد شامل مجموعه‌ای از اسناد، تابلوهای خط، نسخه‌های خطی، چاپ سنگی و سربی است. اسناد موجود بیش از ۱۱۰ برگ سند خطی را شامل می‌شود كه ۸۵ برگ آن مرمت شده و مربوط به قرون ۱۳ و ۱۴ هجری قمری است. این مجموعه دارای ۶۰ جلد نسخة خطی، ۳۶۰ جلد كتب چاپ سنگی و در حدود ۱۰۰ جلد كتب چاپ سربی است كه تعداد آنها همچنان در حال افزایش است. همچنین دو بخش جانبی و مرتبط با موضوع اصلی نمایشگاه نیز در قسمت دیگری از تالار به نمایش درآمده است كه بخش اول ۳۶ تابلو خط از آثار خوشنویسان معاصر و نامی کشور و بخش دیگر مجموعه‌ای کامل از تجهیزات و وسایل چاپ سربی را در بر دارد.