Page 2 - فصل سوم-بناها، آثار و اشیای باستانی و تاریخی/ استان کردستان
P. 2
/1استان کردستان
از آجر و سنگ ساخته شده است .احتمال استفاده از این بناها بهعنوان بنای یادمان یا میل راهنما بهمنظور هدایت مسافران
در مسیر شهرهای زنجان به مراغه و سلطانیه در آذربایجان ،بعید به نظر نمیرسد .البته این نظریه تا زمانی پذیرفته شده است
که مدارک دیگری در این زمینه یافت نشود.
.1برج اشقون بابا
برج آجری اشقون بابا در بخش سیاه منصور در فاصلة حدود ًا چهل کیلومتری شمال مرکز شهر بیجار قرار دارد .نقشة بنا
هشتضلعی است که به ارتفاع شصت سانتیمتر از کف ،بدنة آن بهصورت سنگچین پایهگذاری شده و سپس تا پاکار سقف
گنبدی با آجرهای مربوط به دورة سلجوقی ساخته شده است .این بنا از نقطهنظر فرم ،مصالح و نوع گنبدی که پیش از این
بر روی آن استوار بوده ،قابل مقایسه با بناهای دورة سلجوقی است .مدخل ورودی برج با طاق گهوارهای در ضلع شرقی بنا
با تزئینات سردر گچی ساخته شده است که در میان آن ،قوس تیزهدار آجری دیده میشود .سودجویان آثار باستانی ،این
بنا را در سال 1376بهدلیل بیتوجهی به مرمت و همچنین تخریب پایههای آن ،تخریب کردند (زارعی.)274 :1392 ،
.2برج اوچ گنبدخان
در فاصلة 75کیلومتری شمالغرب شهر بیجار و در روستای اوچ گنبدخان ،برجی سنگی مشهور به «برج اوچ گنبد»
وجود دارد .دلیل نامگذاری این گنبد به اوچ گنبد (سه گنبد) دقیقاً مشخص نیست .ساختمان برج با پلان دایرهایشکل از
سنگ و ساروج و سقف آن نیز بهشکل گنبد شلجمی از سنگ لاشه ساخته شده است .ابعاد داخلی برج 4/30متر است و
ورودی آن 1/30متر ارتفاع دارد .عرض دیوارههای سنگی برج نود سانتیمتر و ارتفاع آن نیز شش متر است.
بهدلیل موقعیت قرارگیری این برج در مسیر تردد کاروانها ،به نظر میرسد در دورة صفوی از آن بهعنوان اقامتگاه
بینراهی استفاده میشده است (همان.)123 :1381 ،
.3برج ینگی ارخ
این برج نقشة دایرهایشکل دارد که در روستایی به همین نام و در فاصلة 63کیلومتری شمال شهر بیجار قرار دارد.
مدخل برج ینگی ارخ در ضلع جنوبی بنا و در کنار جادهای در مسیر رودخانة قمچقای قرار دارد و از سنگ لاشه ،ملاط و
ساروج ساخته شده است .این برج گنبد رک دارد که در حال حاضر تخریب شده؛ اما بقایای کاربندیهای گچی آن هنوز
موجود است .بنای یادشده در مسیر جادة زنجان -آذربایجان -کردستان قرار دارد و نشاندهندة رونق تجاری و اهمیت این
منطقه در گذشته است (همان.)277 :1392 ،
