Page 32 - فصل سوم-بناها، آثار و اشیای باستانی و تاریخی/ استان کردستان
P. 32
/31استان کردستان
و بهصورت پلکانی ساخته شدهاند و در بین اهالی روستاهای منطقه به شهر اورامان معروف هستند .طبق اعتقادات مردم منطقه،
این بخش در دورهای شهر بوده و مرکزیت خاصی داشته و به همین دلیل از آن بهعنوان تخت یا مرکز ناحیة اورامان یاد میکنند.
وضعیت خاص محلی ازنظر معماری ،موقعیت چشمههای پرآب ،همچنین مراسم خاص ،آدابورسوم و وجود مقبره و خانه
پیرشالیار و بهویژه جمعیت ساکنان آن ،نشانگر اهمیت این شهر در دورههای مختلف بوده است.
.2روستای پالنگان ( َپلنگان)
نام پالنگان برای نخستین بار در دورة صفوی آمده که این امر نشانگر اهمیت این منطقه است .امروزه پالنگان یکی از روستاهای
استان کردستان است که بافت معماری پلکانی آن ارزش ویژهای دارد .این روستا در دهستان ژاورود کامیاران واقع شده که در
حدود 47کیلومتری شمالغربی شهر کامیاران است.
روستای یادشده در دامنة کوه و در دو طرف دره واقع شده است .خانههای روستا با سنگ و عموماً بهصورت خشکهچین
و پلکانی ساخته شده و پشتبام خانة پایینی بهمنزلة حیاط خانة بالایی است .این روستا افزونبر معماری باارزش ،چشمهها،
آبشارها و طبیعتی منحصربهفرد دارد .روستای پلنگان در کنار رودخانهای از سرشاخههای رود سیروان قرار گرفته است
(همان1386 ،الف.)75 :
این ناحیه یکی از مراکز مهم کردستان از دورة سلجوقی به بعد است .وجود قلعة پالنگان که مجاور روستا و در بالای کوه
قرار گرفته بر این مسئله تأکید میکند .باتوجهبه بقایای آثار ،مساجد ،منازل قدیمی و باغهای زیبای این روستا ،دور از ذهن
نیست که شالودة اصلی آن به دورة ساسانی بازگردد .گفتنی است پالنگان یکی از دارالملکهای کردستان در دورة صفوی
بوده است (سنندجی .)36 :1366 ،همچنین در گذشته وجود چشمهساران و کوههای بلند ،پالنگان را به دژ شهری مناسب تبدیل
کرده که مدتها مرکز ایالت کردستان در دورة حاکمیت اردلانها بوده است.
در دیوار مسجد روستای پالنگان سنگ قبری با خط کوفی و برگدار مربوط به دورة سلجوقی قرار دارد که نمونههایی از این
نوع سنگگورها در موزة سنندج نیز وجود دارد .بافت معماری روستای پالنگان بیشک یکی از زیباترین بافتهای معماری
روستایی استان کردستان است که این منطقه را بهعنوان یکی از مهمترین مراکز گردشگری استان تبدیل کرده است .خانههای روستا
طبق شیب و توپوگرافی صعبالعبور کوهستان بنا شدهاند که با محیط اطراف هماهنگی دارد و کمترین دخل و تصرفی در شیب
طبیعی کوهستان وارد نشده است .مصالح استفادهشده ،سنگهایی از محیط اطراف است که هماهنگی و استتار خاصی دارند.
دسترسیهای داخل روستا بهصورت کوچههای باریک و پرشیب است (زارعی.)284 :1392 ،
.3روستای دَ َرکی
روستای دَرَکی در فاصلة 42کیلومتری شرق مریوان و در دامنة کوه بنا شده است .کوه تخت اورامان در جنوب و
جنوبشرق روستا ،کوه مهدی در شمال ،کوه دالاغی در شمالغربی ،درة حکم در شمالشرق و درة درزه در غرب آن قرار
