Page 30 - فصل سوم-بناها، آثار و اشیای باستانی و تاریخی/ استان کردستان
P. 30
/29استان کردستان
تزئینات آجرکاری نمایان میکند .خانة معمارباشی ازجمله نمونههای ساختمانی شهر سنندج است که در آن تزئینات خاص
آجرتراشی و الماس به کار رفته است .نکتة مهم در ساخت این بنا ،تنوع تزئینات در نماسازی و نوع قوس پنجرهها و
بازشوها بهصورت برجسته است .بقیه دودریها در طبقة بالا و در قابهای مستطیلشکل تعبیه شده است .گفتنی است در
این بنا یک حمام بهسبک حمامهای قدیمی وجود دارد و در حیاط آبنمای بزرگ سنگی دیده میشود .این ساختمان متعلق
به استاد میرزا محمدعلی معمارباشی یا صعودی بوده که طبق حکمی دولتی در اوایل دورة پهلوی عنوان معمارباشی را کسب
کرده است (همان.)316 ،
.20خانة گلهداری
این بنا در محلة قطارچیان ،مجاور عمارت وکیل و منزل آزموده اردلان در شهر سنندج واقع شده است .ساختمان گلهداری
در دو طبقه و با کاربری مسکونی ساخته شده است .این بنا دو بخش دارد؛ بخش غربی که قدیمیتر است و بخش شرقی که
جدیدتر و متعلق به دورة پهلوی است .نوع معماری این بنا با دیگر بناهای مسکونی قدیمی متفاوت است؛ بهگونهایکه حیاط در
یکسو و دیگر فضاهای مسکونی در سوی دیگر قرار دارند .در طبقة همکف ساختمان ،اتاق سهدری بزرگی که در طرفین آن
دو راهرو با پله تعبیه شده ،وجود دارد .در طبقة بالای ساختمان ،تالار با نقشة شکمدریده یا تالار بزرگ با ارسیهای زیبا،
گچبریها و قاببندیها ساخته شده است.
نمای بیرونی این بخش طوری شکل گرفته که ساختار آن را بهصورت اتاقهای گوشوارهای نشان میدهد .تزئینات عمدة این
ساختمان شامل حجاریها ،آجرهای خفته و راسته و بهویژه ارسیها است که از ویژگیهای بارز بنا محسوب میشوند .این ارسیها
با طرح اسلیمی یا قوارهبری ساخته شده و تنوع رنگ آنها در نوع خود چشمگیر است .امروزه خانة گلهداری در تملک میراث
فرهنگی استان کردستان است.
.21خانة پیرشالیار
قدیمیترین بنای محلة شهر اورامان ،خانة پیرشالیار است که در دو طبقه ساخته شده است .طبقة اول برای جشن و نگهداری
وسایل پختوپز مراسم پیرشالیار است .ورودی آن بهصورت ایوان و دیوار آن سنگی با سقف تیرپوش است .پس از پیمودن
یک پله ،دسترسی به فضای داخلی خانه امکانپذیر است .این پله در نهایت به راهرویی منتهی میشود که ازطریق هشت پلة دیگر
به اتاق بزرگی متصل میشود .طول این اتاق 22متر ،عرض آن شش متر و ارتفاعش در حدود چهار متر است .باتوجهبه موقعیت
خاص قرارگیری ،چهار پنجره از سمت جنوب تعبیه شده است .یکی از ویژگیهای این بنا ،وجود چهار سکو در چهار گوشه اتاق
است .سکوی شمالی دو متر ارتفاع و 2/5متر عرض دارد و ارتفاع سکوهای دیگر نیز 1/40متر است .عرض سکوهای شرقی
و غربی 150سانتیمتر است .همچنین این اتاق سه ستون چوبی به قطر چهل سانتیمتر دارد .ستونها از سرستونهای چوبی تشکیل
