Page 60 - فصل اول-جغرافیای طبیعی/ استان کردستان
P. 60
جغرافیای طبیعی60 /
رود سیروان :محدودهای که این رود با نام سیروان خوانده میشود تقریب ًا بخش انتهایی حوضة آبخیز سیروان در استان
کردستان را در بر میگیرد که در منطقة اورامان و ارتفاعات شاهو و کوسالان واقع شده است .این رود شامل دو
جریان فرعی و جریان اصلی با عنوان سیروان است .از محل تلاقی رودخانة گاوهرود با رود تنگیور در شمال
روستای پلنگان عمل ًا رودخانه وارد تنگة سیروان در حدفاصل کوههای کوسالان و شاهو شده و از اینجا به بعد با
جهت شرق به غرب سیروان خوانده میشود .در فاصلة 2/5کیلومتری جنوبغربی شهر سروآباد ،از محل تلاقی چم
دورود (سروآباد) با رودخانة گردلان (از تلاقی چم گردلان و چم زریبار حاصل میشود) دومین جریان فرعی سیروان
شکل میگیرد .رودخانه در این بخش وارد تنگهای در شرق کوههای کوسالان شده که از این نقطه به بعد سیروان
خوانده میشود .با اضافهشدن جریان اورامان تخت به آن در روستای بلبر رودخانه از غرب به شرق جریان مییابد
که کامل ًا در نقطة مقابل جریان فرعی نخست قرار میگیرد .این دو جریان در حدفاصل روستاهای عباسآباد و روار
به هم وصل شده و جریان اصلی رودخانة سیروان را شکل میدهند که بهسمت جنوب جاری شده و پس از طی
مسافت کوتاهی از استان کردستان خارج و وارد استان کرمانشاه میشود .این رودخانه در انتها به دجله پیوسته و آب
آن وارد خلیجفارس میشود .امروزه محل تلاقی دو جریان فرعی سیروان که جریان اصلی را شکل میدهند در داخل
سد دریاچة داریان قرار دارد.
گاوهرود :رودخانة گاوهرود که یکی از مهمترین رودخانههای حوضة سیروان را تشکیل میدهد از ارتفاعات غربی استان
همدان سرچشمه میگیرد ،سپس وارد استان کرمانشاه شده و بهسمت استان کردستان جاری میشود .بهدلیل پرآبی دو
سد بزرگ سلیمانشاه و گاوشان روی آن در حال بهرهبرداری است .گاوهرود پس از دریافت چندین جریان فرعی از
دامنههای ارتفاعات اوالان همچون رود آساوله ،رود امیرآباد (موچش) و چمنران در شمال روستای بزلانه با رودخانة
مهم قشلاق تلاقی میکند و وارد منطقة ژاورود میشود .در منطقة ژاورود جریانهای فرعی گلین ،نیر و محراب ،هندیمن
و چمپشاباد و چمگواز به آن اضافه میشود .نهایت ًا ،این رودخانه در شمال روستای پلنگان با رودخانة تنگی تلاقی میکند
و با عنوان سیروان در جهت غرب جریان مییابد.
قشلاق :این رودخانه از مناطق شمالشرقی و شمالی شهرستان سنندج و ازجمله کوههای منطقة سارال سرچشمه میگیرد.
سد قشلاق تقریباً در دوازده کیلومتری شمال شهر سنندج روی این رودخانه احداث شده است .در حوضة آبگیر سد
قشلاق چند جریان فرعی مانند چمگزان و دوویسه به رود قشلاق میپیوندند .این رودخانه در پاییندست سد از حاشیة
شرقی شهر سنندج عبور و بهسمت جنوب جریان پیدا میکند .در ادامه مسیر پس از دریافت جریان چمکرجو و چمشیان
در شمال روستای بزلانه با گاوهرود تلاقی پیدا میکند.
رود گردلان :این رودخانه از ارتفاعات منطقة چناره سرچشمه گرفته و شاخههای متعددی را دریافت میکند که
سرشناسترین آنها رود گاران است که سدی بر روی آن احداث شده است .این رودخانه در پاییندست قلاجی با
رودخانة چم زریبار تلاقی دارد.
چم زریبار :آب این رودخانه از جریان خروجی دریاچة زریبار که از شرق شهر مریوان سرچشمه میگیرد تأمین
میشود .این جریان از شمالغربی به جنوبشرقی جاری است .پس از دریافت آب دربند دزلی و جریانهای فرعی
دیگر در پائیندست قلاجی با رودخانة گردلان تلاقی میکند .جریان حاصل از تلاقی رودخانة گردلان و چمزریبار
پس از تلاقی با چمدورود (سروآباد) ،رود سیروان را تشکیل میدهند.
