Page 33 - فصل پنجم-اقتصاد،مشاغل و شیوه معیشت/ استان کردستان
P. 33

‫‪ /33‬استان کردستان‬

‫چهار مسیر اصلی از بازار در چهار جهت شرق‪ ،‬غرب‪ ،‬شمال و جنوب انشعاب یافته است‪ .‬گذر شمالی باتوجهبه برای‬
‫حرکت و تطبیق با مسیر مریوان و سقز و بیجار و آذربایجان بود و بهنوعی به بازار سرتپوله که از کنار باروی میانقلعه شهر‬
‫عبور میکرد‪ ،‬ارتباط داشت‪ .‬دروازة جنوبی‪ ،‬مسیر ارتباطی بازار با میدان کلیسا بود‪ .‬دسترسی فوق افزونبر ارتباط بازار و‬
‫میدان علافها به بازار یادشده‪ ،‬ارتباط محلة بازار در جنوب که بیشتر اقلیتهای یهودی‪ ،‬مسیحی و آسوری در آنجا ساکن‬
‫بودهاند را نیز برقرار میکرد‪ .‬وجود کنیسة یهودیان‪ ،‬کلیسا و منازل قدیمی مربوط به این اقلیتها در این محله‪ ،‬مؤید این‬
‫مطلب است‪ .‬ادامة آن راه دسترسی بهسوی قلعة حسنآباد یکی از چهار قلعه مهم کردستان و کرمانشاه را نیز برقرار میکرد‪.‬‬
‫دروازة شرقی هم مسیر ارتباطی روستاهای پیرامون و مزارع کشاورزی‪ ،‬شهر همدان و قصبة قصلان در قروه بود‪ .‬این راه از‬
‫کنار مقبره و گورستان پیرمحمد عبور کرده و ازآنجا به حاشیة رودخانة قشلاق و پل قدیمی قشلاق میرسید‪ .‬مسیر غربی با‬
‫محلة میانقلعه و کهندژ مرتبط بود‪ .‬این مسیر بهدلیل مجاورت با کهندژ‪ ،‬محلی امن برای ساخت کاروانسراها و سراهایی برای‬

                                                    ‫گسترش بازار در دورههای بعد بود (زارعی‪.)38-37 :1387 ،‬‬
‫باتوجهبه معابر دسترسی و ارتباطی که بدانها اشاره شد‪ ،‬بازار و میدان فقط برای شهر سنندج ساخته نشده بود؛ بلکه‬
‫بهعنوان بازاری منطقهای محسوب میشده است‪ .‬بنابراین‪ ،‬شهر سنندج افزونبر یک مرکز سیاسی‪ ،‬مرکز تجاری و اقتصادی‬
‫مهمی نیز بود‪ .‬بازار سنندج آن قدر اهمیت داشت که اقلیتهای دینی که به کار تجارت و بازرگانی علاقهمند بودند را بهسوی‬

                                                                       ‫خود جذب میکرد )‪.(Kinnier, 2018: 144‬‬

                                                                                               ‫‪ .2‬میدانها‬
                                                                       ‫الف) میدان میوهفروشها و بارفروشها‬
‫در گذشتة نهچندان دور و هنگامی که هنوز برق به سنندج نیامده بود‪ ،‬حملونقل تمامی بارهایی که به سنندج وارد و‬
‫خارج میشدند بهوسیله چهارپایان صورت میگرفت‪ .‬اولین میدان بارفروشی یا میدان میوهفروشهای سنندج در ضلع‬
‫جنوبی خیابان سیروس بود که این میدان هشت دهنه دارد‪ .‬از سراسر کردستان بارهای میوه و خشکبار که بیشتر مربوط‬
‫به فصول سرد سال بود به این میدان آورده میشدند‪ .‬بیشتر میوههایی که از روستاهای اطراف به سنندج آورده میشدند‬
‫عبارت بودند از قارچ‪ ،‬ریواس‪ ،‬برگ مو‪ ،‬غوره‪ ،‬زردآلو‪ ،‬گیلاس‪ ،‬آلبالو‪ ،‬یاقوتی‪ ،‬سیب‪ ،‬خربزه‪ ،‬هندوانه‪ ،‬گلابی‪ ،‬خیار‪،‬‬
‫گوجهفرنگی و دیگر میوههای پاییزی نظیر امرود و زالزالک‪ .‬افزونبر این میوهها‪ ،‬خشکبار نیز سهم عمدة محصولات‬
‫عرضهشده در میدان را به خود اختصاص میداد‪ ،‬مانند گردو‪ ،‬مغز گردو‪ ،‬کتیرا‪ ،‬کشمش‪ ،‬مویز‪ ،‬توت‪ ،‬سنجد‪ ،‬آرد توت‪،‬‬
‫برگ زردآلو و ‪ . ...‬خریدوفروش میوهها به روش کاملاً سنتی انجام میگرفت؛ چنانکه بارفروشها هرکدام دفتر و منشی‬
‫مخصوص به خود را داشتند‪ .‬منشیها اولین کسانی بودند که قبل از طلوع خورشید به میدان میآمدند و بعد از آنها‪،‬‬
‫روستاییان با بارشان میرسیدند‪ .‬بارها بهوسیلة قپان دستی وزن شده و منشی نیز یادداشت میکرد و پول را به صاحب‬
‫بار میدادند‪ .‬روستاییان بعد از فروش بار خود و دریافت پول‪ ،‬مایحتاج موردنیاز خود مانند قند و شکر‪ ،‬روغن‪ ،‬چای‪،‬‬
   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38