Page 9 - فصل اول-تعلیم و تربیت و مراکز علمی/ استان کردستان

‫‪ /9‬استان کردستان‬

‫شد‪ 1‬که باوجود دریافت مجوز بهدلیل برخی مشکلات این امر تحقق پیدا نکرد (همان‪ ،1382 ،‬ج‪ .)209 :2 .‬پس از تلاشهای‬
‫ناموفق کلیمیان سنندج برای تأسیس کودکستان‪ ،‬سرانجام در سال ‪ 1335‬بانو بتول معینوزیری موفق به انجام این کار شد‬

‫(همان‪ ،‬ج‪.)210 :2 .‬‬

‫‪ .10‬مدرسة مبارکة اتحاد‬
‫سیدمحمدباقر رکنالإسلام در سال ‪ 1295‬در سنندج و در منزل احتشامدیوان واقع در کوچة شیخالإسلام این مدرسه‬

‫را تأسیس کرد (همان‪ ،1380 ،‬ج‪.)232 :1 .‬‬
‫مدارس فوق‪ ،‬قدیمیترین مدارس سنندج هستند که تا قبل از سال ‪ 1300‬تأسیس شدند و پس از آن نیز مدارس دیگری‬

‫در نقاط مختلف شهر سنندج تأسیس شدند‪.‬‬
‫از مدارس قدیمی در دیگر نقاط استان کردستان میتوان به قدیمیترین مدرسة سقز اشاره کرد که ملا جلالالدین‬
‫امیرعزیزی‪ ،‬فرزند امینالشرع‪ ،‬معروف به سرهنگ زاگرس در حدود سال ‪ 1297‬آن را تأسیس کرد‪ .‬وی باوجود همة‬
‫مقاومتی که در برابر مکتبداران سنتی از خود نشان داد‪ ،‬پس از اتهام به تکفیر‪ ،‬مدرسهاش منحل شد و درنهایت به سقز‬

‫فرار کرد و به ارتش پیوست (همان‪ ،113 ،‬ج‪.)257 :1 .‬‬
‫پس از آن‪ ،‬نخستین مدرسة سقز را در سال ‪ ،1301‬میرزا عبدالباقی بدیعمدیری تأسیس کرد (همان‪ ،‬ج‪ .)116 :1 .‬وی پس از‬

‫انتقال به سقز‪ ،‬مدرسهای ملی و چهار کلاسه به نام احمدیه دایر کرد (همان‪ ،‬ج‪.)257 :1 .‬‬
‫نخستین مدرسة بیجار‪ ،‬دبستان ملی اتحاد کلیمیان بود که در سال ‪ 1300‬افتتاح شد و نورالله نورانی مؤسس و مدیر‬
‫مدرسه‪ ،‬اقدام به ثبتنام دانشآموزان کلیمی و مسلمان کرد (همان‪ ،‬ج‪ .)293 :1 .‬از مدارس قدیمی مریوان نیز میتوان به‬

‫مدرسة دولتی فرخی اشاره کرد که در سال ‪ 1305‬تأسیس شد (همان‪ ،‬ج‪.)323 :1 .‬‬

‫‪ .11‬مدرسة علوم دینی سنندج‬
‫روایت سابقة تأسیس نخستین مدرسة علوم دینی در سنندج بهشکل و سبک جدید چنین بوده است‪« :‬به نقل از آقای‬
‫نعمتالله عظیمی یکی از فرهنگیان باسابقه و قابل اعتبار‪ ،‬از سالهای ‪ 1315‬به بعد که خانه وی در پشت مسجد جامع‬
‫[سنندج] قرار گرفت‪ ،‬هر روز پس از عبور از جلو[ی] مسجد جامع‪ ،‬تابلویی را بر بالای د ِر مسجد میدید که بر روی آن‬
‫«دانشکدة علوم دینی» نوشته شده بود‪ .‬در آن زمان‪ ،‬فاضل شهیر مرحوم ملامحمود مفتی و قبل از او فاضل نحریر‬
‫جنتمکان مرحوم ملامحمدرشید مریوانی و پیش از او عالم بیبدیل و وارع کمنظیر مرحوم ملاعبدالله مفتی‪ ،‬مدرسین‬

‫این دانشکده بودند» (همان‪ ،1382 ،‬ج‪.)438 :2 .‬‬
‫پس از مؤسسة یادشده که در مسجدجامع دایر بود‪ ،‬مدرسة علوم دینی سنندج بهطور رسمی در سال تحصیلی ‪-1338‬‬

‫‪ 1339‬تأسیس و با عنوان مدرسه نامیده شد‪.‬‬

‫‪ .1‬جبار باغچهبان‪ ،‬نخستین کودکستان کشور را در سال ‪ 1303‬در تبریز دایر کرد‪.‬‬