Page 7 - فصل اول-تعلیم و تربیت و مراکز علمی/ استان کردستان
P. 7
/7استان کردستان
است .در شهر چهار باب [شامل] مدرسة اتحاد در محلة میانقلعه ،مدرسة شاهپور در محلة ریزهخار ،مدرسة ممتازیه در محلة
ج ّنت ،مدرسة نسوان در وسط شهر .در بلوک هم چند باب مدرسه برای اطفال اهالی و رعایای دهات دائر است ... ،مدرسة
متوسطه هم در شهر هست ،ولی در شُرف انحلال است .مسیحیها هم یک باب مدرسه دارند که به اسم مدرسة پهلوی اشتهار
دارد .مدرسة آلیانس هم در محلة کلیمیها دائر است که تحت اختیار و دستور دولت ایران اداره میشود» (مردوخ ،1353 ،ج.
.)65-66 :2
تعدادی از قدیمیترین مدارس سنندج
.1مدرسة پرماکدو
مدرسة کلدانیان یا مسیحیان کلدانی سنندج در سال 1894( 1273م ).با کوشش و جدیت کشیش ابوالواحد در محلة
مسیحیها و نزدیک به کلیسا تأسیس شد .مدرسه پرماکدو در سال 1306به دبستان پهلوی تغییر نام داد و در بدو تأسیس،
140نفر شاگرد داشت (حیرتسجادی ،1380 ،ج.)221 :1 .
.2مدرسة آلیانس1
این مدرسه در سال 1275ابتدا به نام مدرسة آلیانس با پیشگامی و همکاری کلیمیان سنندج و شخصی به نام مُسیو
ترهگانو ازطرف مؤسسة آلیانس فرانسه تأسیس شد .مسیو پانیژل و همسرش مادام پانیژل رئیس و ناظم مدرسه بودند
که از فرانسه و برای این منظور اعزام شدند .این مدرسه در خیابان سیروس و محلة کلیمیها قرار داشت و در آن افزونبر
دروس معمول ،زبانهای فرانسه و عبری نیز تدریس میشد .مدرسة آلیانس سنندج ،جزء نخستین مدارس آلیانس در
کشور بود و در سال 1315به دبستان اتحاد کلیمیها 2تغییر نام داد.
دبستان ملی اتحاد کلیمیها از شهریور 1320تا شهریور 1322بهعلت آشفتگی شهر و عدم تأمین جانی کلیمیان
تعطیل شد .این مدرسه در شهریور ،1322دوباره آغازبهکار کرد و پس از آن ،دبیرستان اتحاد هم در همان محل افتتاح
شد که تا پایان سال 1356فعال بود .از سال 1357بهبعد و با به وجود آمدن خطرات احتمالی برای کلیمیها ،این دبستان
و دبیرستان تعطیل و به فعالیت خود پایان دادند (همان ،1382 ،ج.)224 :2 .
.3مدرسة علیاکبر صادقالملک (وقایعنگار)
میرزا علیاکبر ملقب به صادقالملک وقایعنگار در سال 1317ه.ق در سنندج مدرسهای به سبک جدید تأسیس کرد
که بهعلت فوت وی در 13شوال همان سال ،مدرسه منحل و برچیده شد (همان ،ج.)230 ،102 ،24 :1 .
.4مدرسة سعادت
.1این مؤسسه در چند شهر دیگر ایران با جمعیت کلیمی نیز آموزشگاههایی دایر کرده بود.
.2در آن سالها در سنندج دو مدرسه به نام اتحاد وجود داشت ،که کلیمیان نخستین مدرسة آلیانس یا اتحاد کلیمیها را تأسیس کردند .همچنین
رکنالإسلام دومین مدرسه به نام مدرسة مبارکة اتحاد را تأسیس کرد.
