Page 2 - فصل هفتم-اماکن مذهبی و آئینی/ استان کردستان
P. 2
اماکن مذهبی و آئینی2/
مسجد تنگیور
مسجد تنگیور در روستای تنگیور از توابع بخش ژاورود 1در شمالغرب شهرستان کامیاران 2قرار گرفته است .این مسجد
در خارج از محدودة مسکونی روستا ،در قسمت غرب و در بالادست رودخانة فصلی تنگیور ،در ابتدای دهانة درهای که مسیر
رودخانه است قرار دارد .این مسجد بر روی یک سکوی طبیعی به ارتفاع حدود ًا 1/40متر نسبت به زمین اطراف قرار گرفته و
برای رسیدن به صحن در ضلع جنوبی ،چند پلة سنگی تعبیه شده است .صحن مستطیلشکل مسجد به ابعاد حدود ًا ،18×50در
ضلع شمالی محدود به کوه است .مسجد یک ایوان به ابعاد 3×13متر دارد که چهار ستون چوبی با سقفی چوبی ،ایوان را پوشش
دادهاند .دیوار خارجی ایوان با کاهگل و سایر دیوارها با سنگ بهصورت خشکهچین 3پوشیده شدهاند .در ورودی مسجد به ابعاد
1×1/90متر در ضلع شرقی قرار دارد .داخل مسجد ،ازارة 4سکومانندی دارد که در دیوارة غربی به ارتفاع یک متر و در دیواره
غربی به ارتفاع هفتاد سانتیمتر است .در دیوارة شرقی مسجد ،طاقچهای مربعشکل مشاهده میشود .نور مسجد از دیوارههای ضلع
جنوبی که محراب در آن قرار دارد تأمین میشود .دو پنجره در دو طرف محراب است که یکی بسیار کوچک به ابعاد 45×55
سانتیمتر و دیگری بزرگ و به ابعاد حدود ًا 2/30×1/75متر است .محراب مسجد در میانة دیوار جنوبی قرار دارد و 75سانتیمتر
عمق و 2/20متر ارتفاع و 1/85متر عرض آن است .دیوارههای داخلی مسجد با کاهگل و گچ سفید اندود شدهاند که ضخامت
دیوارها 85سانتیمتر است .این مسجد سه ستون چوبی خراطیشده دارد و تیرهای سقف بنا از چوبهای قوارهبری هستند .این
مسجد ،تزئینات خاصی ندارد؛ فقط سرستونهای چوبی خراطیشده و ستونها با رنگ سبز ،رنگآمیزی شدهاند .همچنین
دیوارههای داخلی تا ازارهها با اندود ملاط گچ و خاکستر به رنگ خاکستری تزئین شدهاند .در معماری این مسجد کامل ًا از مصالح
بومآورد5و محلی استفاده شده است .ساخت بنا کامل ًا محلی و به سبک معماری منطقة هورامان بهصورت خشکهچین بوده و
میتوان این مسجد را نیز جزء آثار معماری سبک کردستانی قرار داد .وضعیت موجود این مسجد با توجه به مسجد جدیدی که
در داخل روستا ساخته شده ،بهحالت نیمهمتروک درآمده است و مردم روستا نیز بازسازیها و مرمت غیراصولی بر روی آن
انجام دادهاند .وجود کتیبهای آشوری در این منطقه ،نشاندهندة اهمیت و وجود مسیر ارتباطی در این منطقه از دوران باستان است.
.1نام دهستانی در بخش مرکزی شهرستان کامیاران در استان کردستان است .این ناحیه از هورامان ،منطقهای زیبا و دیدنی و سرشار از باغ و درختان
گردو و توت است.
.2جنوبیترین شهرستان استان کردستان که مشتمل بر بخش مرکزی و بخش موچش است .مرکزیت اداری آن در شهر کامیاران واقع شده است که
از شمال به شهرستانهای سنندج و قروه ،از شرق به شهرستان سنقر ،از جنوب به شهرستان کرمانشاه ،از جنوبغربی به شهرستان جوانرود (استان
کرمانشاه) و از غرب به شهرستانهای پاوه (استان کرمانشاه) و سروآباد محدود میشود.
.3به روی هم یا کنار هم چیدن سنگ یا عناصر ساختمانی بهشکل منظم و بدون استفاده از ملاط ،خشکهچین میگویند.
.4ازاره یا روکش حفاظتی دیوار ،به حاشیة تزئینی از کف اتاق تا ارتفاع یک متری گفته میشود .این عنصر تزئینی و ساختمانی در بیشتر بناهای
تاریخی ایرانی دیده میشود و گونههای مختلف آن با سبک معماری و عناصر تزئینی متداول در هر دوره هماهنگ است .ازاره ،افزونبر جلوگیری از
نفوذ رطوبت به داخل بنا ،برای زیباسازی بنا نیز به کار میرود .امروزه قرنیز جایگزین ازارههای قدیمی شده است.
.5از محل؛ حاصل خود محل؛ مصالح بومآورد یعنی مصالحی که از خود محل باشد.
