Page 7 - فصل هفتم-اماکن مذهبی و آئینی/ استان کردستان
P. 7
/7استان کردستان
این بنا در اوایل حکومت قاجار ساخته شده و از قدیمیترین مساجد استان کردستان است و در ضلع جنوبی بازار سنندج
قرار دارد (همان1386 ،ب .)87 :نقشة مسجد ،شبستانی ستوندار است که در دو اشکوبه 1ساخته شده است .درگاه ورودی آن
همراه با نقشة نیمهشتی و قوسهای متداخل نیمدایره (هلال) است .در دو طرف ،درگاه و دو خواجهنشین وجود دارد (همان،
.)160 :1392مسجد دو بخش حیاط و شبستان دارد .حیاط مسجد مربعشکل و در ضلع شمالی است و شبستان در ضلع جنوبی
آن قرار دارد .آبنمایی چهارگوشه در میانة حیاط است و آب این بنا در گذشته از قنات آصفدیوان 2تأمین میشده است.
دسترسی به شبستانها ازطریق دو راهرو در دو طرف آنها امکانپذیر است .شبستان اصلی (طبقة همکف) چهار ستون
جنوبی دارد که در مقابل آن ،ایوانی ستوندار قرار گرفته است .طبقة فوقانی ،شبستانی سرتاسری و تابستاننشین است .در
دو طرف این شبستان ،اتاقهایی برای طلاب علوم دینی که در اصطلاح محلی به آنها اتاق فقیه میگویند ،قرار گرفته است.
این مسجد به سبک مسجدهای کردستانی ساخته شده و همة ویژگیهای مساجد شبستانی ستوندار چوبی ،بهویژه
چهارستون و ایوان سمت حیاط را دارا است .طاقنماهای متعدد از نوع قوسکلیل با بافت خفته – راسته در نماهای بیرونی
و داخلی ،ازجمله آرایههای معماری این مسجد محسوب میشود.
مسجد شیخ محمدباقر غیاثی
این بنا در محلة قطارچیان 3و در کنار عمارت صارمنظام یا غیاثی در بافت قدیمی شهر سنندج قرار دارد .مسجد در دو
طبقه ساخته شده است .بهعلت موقعیت آن ،فضاهای مسجد در ضلع غربی و حیاط آن در شرق قرار دارد .این مسجد فاقد
ایوان است و فضای شبستان آن شش ستون چوبی دارد .بام مسجد به سبک بومی و با روش تیر و ستون پوشش داده شده
است .در این مسجد بهجز سردر دالانهای ورودی که تیزهدار هستند ،بقیه قوسها از نوع تخت دورة پهلوی است .این
تفاوت در نماسازی و فضای شبستان ،نشان از ساخت مسجد در دو دورة متفاوت دارد .به گفتة خادم این مسجد ،نمای آن
در سال 1342بازسازی شده و در یک قاب مستطیلشکل قرار گرفته است که از مشخصات معماری دورة پهلوی است.
هرچند زمان ساخت مسجد بهطور دقیق مشخص نیست؛ با توجه به سبک معماری آن به نظر میرسد این مسجد در اواخر
دورة قاجاریه ساخته شده باشد.
مسجد عبداللهبیگ
.1آشکوب ( :)āškubهر طبقه از ساختمان ،رگههای چینه؛ هر رده از دیوار گلی.
.2عمارت آصفدیوان که قنات آصفدیوان نیز جزئی از آن است در ضلع شمالی خیابان امام خمینی سنندج واقع شده است .این بنا در بافت قدیمی
محلة سرتپوله در مجاورت بناهایی همچون دژسنه (قلعه سنندج) ،مسجد جامع ،عمارت ملا لطفالله شیخالاسلام مشیردیوان قرار دارد .این مجموعه
بهعنوان خانة کورد (موزه مردمشناسی کردستان) در نظر گرفته شده است و مرحلة اول مرمت آن در سال 1381به اتمام رسید.
.3یکی از محلات قدیمی و تاریخی شهر سنندج و مربوط به دورة زندیه به بعد است که ازنظر موقعیت مکانی در ح ّدفاصل خیابان کشاورز ،بلوار
کردستان ،خیابان مردوخ شمالی و میدان آزادی قرار گرفته است .بافت پلکانی این محله از ویژگیهای منحصربهفرد آن است که بهواسطه وضعیت
توپوگرافی محل به وجود آمده است؛ بهطوریکه با غالب بافتهای روستایی کردستان مقایسه میشود .محلۀ قطارچیان ،اماکن تاریخی و قدیمی
شاخص و عمارتهای متعددی دارد که بسیاری از آنها در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیدهاند.
