Page 8 - فصل هفتم-اماکن مذهبی و آئینی/ استان کردستان
P. 8
اماکن مذهبی و آئینی8/
این بنا در بافت قدیمی شهر سنندج و در محلة سرتپوله 1واقع در ضلع شرقی خیابان شهدا قرار دارد و ازسوی دیگر ،این بنا
در نزدیکی مسجد خورشیدلقا خانم و عمارت مشیر دیوان واقع شده است .مسجد عبداللهبیگ دو بخش اصلی دارد؛ یکی حیاط
که در ضلع جنوبی قرار گرفته و آبنما نیز دارد و دیگری فضای اصلی یا شبستان مسجد .اخیراً نیز یک پنجرة بزرگ فلزی در
ایوان مسجد تعبیه شده است .نوع قوسهای این بنا یادآور معماری مناطق مرکزی است .مسجد عبداللهبیگ ازنظر ساختار ایوان،
تفاوتهایی با سایر مساجد شهر سنندج دارد و با مسجد مدرسة دارالاحسان سنندج و مسجد خسروآباد گروس در شهرستان
بیجار مقایسه میشود.
ساختار سبک مساجد کردستانی در مسجد عبداللهبیگ رعایت شده است .در دو سوی ایوان طبقة همکف ،راهروهایی تعبیه
شده و در طبقة فوقانی آن حجرههایی ایجاد شده است که محل آموزش طلاب است .میتوان این مسجد را در زمرة مساجد
سبک کردستانی قلمداد کرد .اگرچه تاریخ دقیق ساخت مسجد مشخص نیست؛ احتمال میرود در دورة قاجاریه ساخته شده
باشد .دربارة معماران و هنرمندانی که در این بنا فعالیت داشتهاند ،اطلاع چندانی در دست نیست؛ اما مسلماً افراد بومی بودهاند.
مسجد عبداللهبیگ آرایههای زیادی ندارد .آجرکاری خفته و راسته در نماسازی و گرهچینی و نردههای فلزی این بنا مربوط به
اوایل دورة پهلوی است.
مسجد ملا احمد قیامتی
این بنا در ضلع غربی بازار سنندج و در جنب مدخل ورودی غربی بازار قرار گرفته است .بنای مسجد به شیوة شبستانی
و به سبک مسجد کردستانی در یک طبقه ساخته شده و دارای یک ایوان ستوندار و یک شبستان با چهار ستون چوبی
است .در ضلع جنوبی مسجد ملا احمد ،یک حیاط با آبنما قرار دارد که از آب قنات بهره میجوید.
مصالح عمدة بهکاررفته در این مسجد از سنگ ،آجر ،خشت و چوب است و در طرفین ایوان و شبستان اصلی ،دو راهرو
تعبیه شده است .بر روی دیوارههای ایوان و شبستان ،نوشتههایی به خط ثلث اثر خطاط مشهور سنندجی ،ملاحسن حزین
کردستانی نصب شده است (همان .)94 :1381 ،گفتنی است ،نمونة خطوط یادشده بر روی کاغذ تحریر شده و در قابهای
شیشهدار قرار داده شده است .با توجه به نزدیکی مسجد به بازار سنندج ،احتمال ًا این بنا در اواخر دورة صفویه ساخته شده
است .کتبیة اشعار نصبشده در مسجد نیز نشانگر آن است که ملا احمد قیامتی ،مسجد ملا احمد را در سال 1332ه.ق
بهطورکلی مرمت کرده است (همان.)169 :1392 ،
این مسجد قدیمیترین مسجد شهر سنندج است و در تاریخ 19شهریور 1380به شماره ثبت 4474بهعنوان یکی از
آثار ملی ایران به ثبت رسیده است (زندی و رحیمی1396 ،الف.)49 :
.1یکی از محلات قدیمی شهر سنندج است که بهدلیل وجود تپهای کوچک در آن به سرتپوله (سرتپه کوچک) معروف است .بازار قدیمی این شهر
نیز در این محله واقع شده است.
