Page 31 - فصل هفتم-اماکن مذهبی و آئینی/ استان کردستان
P. 31
/31استان کردستان
بهرة سوم :خانقاهها ،تکیهها و حسینیهها
خانقاه و مدرسة علوم دینی روستای دورود
دورود ،روستایی از توابع شهرستان سروآباد در استان کردستان است .این روستای فرهنگی از دیرباز محل تحصیل طلاب
و از مراکز آموزشی -پزشکی این منطقه محسوب میشده است .دربارة وجهتسمیة آن ،دو نظریه وجود دارد .نظریة اول بیان
میکند که بهدلیل همجواری و قرارگیری روستا در میان دو رودخانه به آن دورود گفتهاند .نظریة دوم حکایت از آن دارد که در
گذشته ،مادر زرتشت از ارومیه به این روستا آمده و پس از دو روز اقامت و در پایان روز دوم دار فانی را وداع میگوید .به
همین دلیل ،در زبان کردی اورامی ،به این روستا «دو رو» یعنی «دو روز مانده» میگویند.
این روستا ،مسجد -خانقاهی مشهور مربوط به طریقت نقشبندیه دارد که به نام روستا نامگذاری شده است .ساختمان خانقاه
در مجاورت یکی از رودخانههای روستا قرار گرفته است و محیطی بکر و دلنواز دارد .بانی این بنا ،شیخ علاءالدین نقشبندی از
مرشدان طریقت نقشبندی بود که در زمان حیات خود ،دستور ساخت این بنا را صادر کرد .تاریخ ساخت بنا دقیق مشخص
نیست؛ اما به گفتة اهالی روستا در سال ،1297این بنا در راستای رفاه حال مریدان این طریقت بنا شده است.
این بنا از دیرباز کاربری مذهبی ،آموزشی ،پزشکی و خدماتی داشت ،بهگونهای که از آن برای اقامة نماز و برگزاری مراسم
خاص مربوط به دراویش و ذکر و تهلیلة مربوط به طریقت نقشبندی استفاده میشده است .در گذشته هر روز و هر شب این
مراسم برگزار میشد؛ اما اکنون فقط شبهای سهشنبه و جمعه در این مکان مراسم ذکر برگزار میشود.
ازلحاظ کاربری آموزشی ،فضاهایی برای آموزش طلاب بهعنوان حجره تعبیه شده است و طلاب در محضر اساتیدی
همچون ملا احمد نودشهیی ،ملامحمد بداغی ،ملاعبدالعظیم مجتهدی ،ملا باقر بالک ،علامه حاج سید مظهر علوی و ملا
عبدالکریم مدرس مشهور به غزالی ثانی به تحصیل علم میپرداختند .این مکان عارفان و ماموستایان 1دینی بزرگی همچون
ماموستا ملا محمدامین کانی سانانی ،حاجی ماموستا محمد شیخالاسلام ،ملا جلال شیخالاسلام و حاج ماموستا بهاءالدین
آرندان را تربیت کرده است.
این روستا قبل از شیخ علاءالدین سراجالدینی نقشبندی بهوسیله سلاطین اورامی 2بهعنوان مرکز علوم دینی و فلسفه و
ریاضیات و نجوم و دارالترجمه انتخاب شده بود .مرحوم شیخ علاءالدین سراجالدینی نقشبندی آن را گسترش داد .برای
اولین بار تدریس زبان کردی به دستور شاه عمر بیاره ،3پدر مرحوم شیخ علاءالدین در این مکان آموزش داده شد؛ بدینگونه
که شاه عمر بیاره ،مشکل روحی و روانی سلطان عبدالحمید عثمانی را درمان میکند و سلطان نیز بهعنوان پاداش ،کتابخانهای
.1در زبان کردی بهمعنای معلم ،مدرس ،استاد.
.2از امرای حاکم بر بلوک هورامان که از بلوکات تابع ایالت کردستان ایران به مرکزیت سنندج بودند و تا سال 1284ه.ق ،خاندان کرد اردلان بر این
ایالت حکومت میکردند.
.3شیخ ضیاءالدین نقشبندی (ولادت 1255ه.ق ،وفات 1318ه.ق) از عارفان و دانشمندان بزرگ کرد بود که به زبانهای فارسی ،کردی و عربی تبحر
داشت و تخلص وی بیشتر «فوزی» و «ضیاء» بود .شیخ ضیاءالدین ،مدرسه و حوزۀ بزرگ علمی ،عرفانی و ادبی را در بیاره تأسیس کرد که به یکی از
بزرگترین مراکز نشرعلم تبدیل شد.
