Page 36 - فصل هفتم-اماکن مذهبی و آئینی/ استان کردستان
P. 36
اماکن مذهبی و آئینی36/
تكیة عبداللهبیگ
تكیة عبداللهبیگ در بافت قدیمی شهر سنندج و در محلة معروف سرتپوله است .این تکیه در ضلع شرقی خیابان شهدا واقع
شده است .مستنداتی مربوط به تاریخ دقیق ساخت این تكیه در دست نیست؛ اما با توجه به نوع معماری بنا ،احتمالاً قدمت آن
به اواخر دورة زندیه میرسد .تكیة عبداللهبیگ ،دو بخش اصلی دارد که شامل حیاط در ضلع جنوبی بنا همراه با آبنمایی در
مرکز آن و فضاهای مسقف تكیه است كه بهوسیلة طاق و چشمة طاق مسقف شده است .فضاهای مسقف از یك بخش اصلی
و اتاقهایی در پیرامون یك ایوان رو به جنوب ،ساخته شده است .بنا با مصالح بومآورد ساخته شده و سبك معماری بومی بنا،
با وجود ایوان جنوبی بهخوبی مشهود است .در بعضی قسمتها ،معماری شیوة اصفهانی با ایجاد قوسهای ،5×7تزئینات
آجركاری خفته و راسته دیده میشود.
مسجد و خانقاه شیخ محمدنسیم سنندج
شیخ محمد خادم طالبان از مریدان حاج شیخ علی محدث کرکوکی ،شبی در عالم رؤیا ازسوی مرشدشمأموریت یافت تا در محل
چهارباغ سنندج که در آن زمان زمین کشاورزی و باغ بود ،مکانی برای تجمع افراد اهل طریقت احداث کند .شیخ این دستور را رؤیا
پنداشته و روز بعد هیچ اقدامی بهعمل نمیآورد تا اینکه شب دوم مجدد ًا ازسوی مرشدش ،دستور احداث را دریافت میکند .شیخ
محمد نسیم روز دوم با روحانیون همعصر خود ازجمله مرحوم ملامحمد شفیع و تعدادی از مریدان و ریشسفیدان شهر مشورت کرد
و به محل فعلی خانقاه رفتتد و متوجه شدند ،بدون اینکه کسی روز قبل اقدام به حفر خندق کرده باشد ،محدودة زمین خانقاه مشخص
شده است .این اقدام نهتنها باعث تعجب صاحب زمین و حاضرین میشود ،بلکه آن را نشان توجه اولیاء طریقت قادری طالبانی به
محل پنداشته و با انعقاد قولنامهای به تاریخ 1308هجری قمری برابر با 1269هجری شمسی ،زمین مورد نظر ازسوی شیخ محمدنسیم
خریداری و بلافاصله عملیات ساختمانی و احداث قدیمیترین خانقاه دایر سنندج آغاز میشود .پس از اتمام کار ساختمانسازی ،شیخ
محل احداثشده را با عنوان مسجد و خانقاه ،بر اولاد ذکور خود وقف میکند .پس از چند سال که در این مکان مراسم ذکر برپا بوده،
شیخ محمدنسیم فوت کرده و در گورستان تایله سنندج به خاک سپرده میشود .ازآنجاکه بهجز اصل بیعنامه (قولنامه) خرید زمین ،یا
مکتوبات دیگری از 124سال پیش (تا سال )1393وجود ندارد ،ازاینرو تاریخ دقیق وفات ایشان در دست نیست؛ بنا به اظهارات
ریشسفیدان و پیشکسوتان طریقت قادری طالبانی ،فوت شیخ در سال 1304شمسی یعنی حدود ًا 35سال بعد از احداث خانقاه بوده
است (خادم.)7 :1391 ،
این مکان در سال 1269تأسیس شده است .مساحت تقریبی این خانقاه 350مترمربع است که شامل یک حیاط با حوض و فواره،
فضای وضوخانه و سرویس بهداشتی و آبدارخانه و همچنین صحن اصلی خانقاه است .در صحن این خانقاه چهار ستون به نیت چهار
یار نبی همانند بسیاری از فضاهای عبادی استان کردستان وجود دارد که با تزئینات از قبیل گچکاری آراسته شده است.
